Pervane84 - English to Azerbaijani translator.

Working languages:

English to Azerbaijani
Russian to Azerbaijani
Turkish to Azerbaijani

Pervane84
İngilis dilindən azərbaycan dilinə

Baku, Azerbaijan

Local time: 17:19 +04 (GMT+4)

Native in: Azerbaijani

, Russian

Send email

Feedback from
clients and colleagues
on Willingness to Work Again

This service provider is not currently displaying positive review entries publicly.

No feedback collected

Freelance translator and/or interpreter

This person has a SecurePRO™ card. Because this person is not a ProZ.com Plus subscriber, to view his or her SecurePRO™ card you must be a ProZ.com Business member or Plus subscriber.

This person is not affiliated with any business or Blue Board record at ProZ.com.

Translation

Works in:
Medical: Health Care	Astronomy & Space
Biology (-tech,-chem,micro-)	Botany

U. S. dollars (usd)

Visa

Sample translations submitted: 9

English to Azerbaijani: Foods for Fighting Fatigue General field: Medical Detailed field: Medical: Health Care
Source text - English Foods for Fighting Fatigue Getting a Healthy Boost of Energy Who couldn't use more energy? Most of us don't have enough, and when we're feeling especially low, the go-to foods and drinks tend to be high in carbohydrates, especially from sugar and/or caffeine. Those things will give you a temporary boost, but it's often followed by a crash. So what should you eat to improve your energy? You have a lot of options that are healthier than what you'll find in most vending machines, and the list probably includes a lot of foods you like but didn't know could perk you up in the morning or during a mid-afternoon slump. Fatigue-Fighting Nutrients You need certain nutrients to feel healthy and energized. That's not because they're stimulants, like caffeine, but because your body uses them to produce energy at the cellular level. That's what really fuels you rather than just speeding things up artificially for a little while. Some of these energy-producing nutrients include: • B vitamins • Carnitine • CoQ10 • Creatine • Iron • Magnesium • Protein • Potassium When looking at fatigue fighters, you also have to look at carbohydrates and protein. Carbs—which come from sugary foods and grains—give you quick energy, but then your tank runs dry again before long. Protein and the other nutrients listed above, on the other hand, are better for endurance—long-lasting energy. So the best thing to do is combine carbs with these nutrients. That way, you get an immediate boost but can keep going for the long haul instead of plunging back into sleepiness once you burn off the carbs. Remember the basic food groups you learned about in elementary school? Let's take a look at each one and see which of its foods have high levels of the vitamins and minerals that give you energy so you know what the best options are, not just for afternoons when you're fading, but to keep you from fading in the first place. Protein: Animal-Based Meat, fish, eggs, and dairy are all good sources of protein. Different foods contain different mixes of other energy-producing nutrients, though. All of the foods in this category contain protein. Here are some of the other things you can get from meat: • Beef (red meat): CoQ10, iron, carnitine, B vitamins, magnesium, creatine (in lean cuts) • Pork: CoQ10, iron, magnesium, potassium • Poultry (white meat): CoQ10, carnitine, B vitamins, magnesium Here's what's in fish and seafood: • Halibut: magnesium, potassium • Herring: CoQ10, creatine • Mackerel: CoQ10 • Salmon: magnesium, creatine • Sardines: CoQ10 • Shellfish: B vitamins • Trout: CoQ10 • Tuna: creatine If you're pregnant, have heart disease, or are at risk for heart disease, make sure you talk to your doctor about which types of meat and fish are best to include in your diet. You may need to monitor your diet for levels of fat or potential mercury contamination in fish. Other animal-based fatigue fighters include: • Eggs: CoQ10, B vitamins • Milk & Other Dairy Products: B vitamins, magnesium Protein: Non-Animal-Based If your diet doesn't include a lot of meat or other animal products, you may need to increase your intake of plant-based proteins in order to avoid fatigue. Sources of protein that don't come from animals include nuts, seeds, and beans. They're especially important for vegetarians and vegans, as well as people who are on other diets that limit how much meat they can eat. Like meats, many nuts and seeds have nutrients other than protein that can help give you more energy. These include: • Almonds: iron, magnesium, potassium • Amaranth (a grain-like seed): B vitamins, magnesium, potassium, protein • Cashews: magnesium, potassium • Chia seeds: magnesium, potassium • Peanuts: CoQ10, magnesium • Pistachio nuts: CoQ10, iron, magnesium, potassium • Pumpkin seeds: magnesium, potassium • Quinoa (a grain-like seed): iron, magnesium, potassium • Sesame seeds: CoQ10, iron, magnesium, potassium • Walnuts: iron, magnesium, potassium Beans that are good for a boost of energy include: • Black beans: iron, magnesium, potassium • Edamame: CoQ10, potassium • Soybeans: CoQ10, iron, magnesium, potassium Remember that protein helps with endurance, and that coupling it with carbohydrates can give you both immediate and sustained energy. Fruits Fruit can be an excellent source of vitamins and minerals, including those that help your body produce energy. Fresh, whole fruit is best, since it can lose vital nutrients as it gets older or as it's dried. (Dried fruits and juices tend to be much higher in sugar than fresh fruits, as well.) Some good choices when it comes to fatigue-fighting fruit include: • Apples: CoQ10, magnesium • Bananas: magnesium, potassium • Blueberries: magnesium, potassium • Dates: potassium • Goji berries: iron, potassium • Cantaloupe: magnesium, potassium • Lemons: magnesium, potassium • Oranges: CoQ10, magnesium, potassium • Raisins: iron, magnesium, potassium • Strawberries: CoQ10, magnesium, potassium Fruits are also high in natural sugars (carbohydrates), so choosing the ones above may help you get both short-term and long-term energy. Vegetables Vegetables contain multiple energy-producing nutrients, and some will even give you a little bit of protein (although not nearly as much as sources like meat, eggs, dairy, nuts, and beans). Here are several that can help eliminate your fatigue: • Asparagus: magnesium, potassium, protein • Avacoados: potassium, magnesium, protein • Broccoli: CoQ10, magnesium, potassium, protein • Carrot: magnesium, potassium • Cauliflower: CoQ10, magnesium, potassium • Spinach: iron, magnesium, potassium, protein • Squash: magnesium, potassium, protein • Sweet potatoes: magnesium, potassium, protein Like fruit, vegetables do contain carbohydrates, but generally less than fruit has. Grains Grains are a source of carbohydrates for quick energy as well as some nutrients for sustained energy. Some good choices are: • Brown Rice: iron, magnesium, potassium, protein • Oatmeal: iron, magnesium, potassium, protein • Whole wheat: iron, magnesium, potassium, protein • White rice: iron, magnesium, potassium, protein Many breakfast cereals contain these grains and also are fortified with vitamins and minerals, so they can be good sources of fatigue fighters, as well. A Note on Milk Substitutes Popular substitutes for milk contain some energy-producing nutrients, either naturally or through fortification. However, these beverages may be less similar to their primary ingredients than you might think. That's due to substances being lost during processing or because of added water or other ingredients. Here's how some of them stack up: • Almond milk: high levels of potassium but small amounts of iron, magnesium, and protein • Rice milk: small amounts of B vitamins and protein • Soy milk: moderate levels of riboflavin (a B vitamin), magnesium, and protein; high levels of potassium The exact amounts of these nutrients varies by brand and recipe, and some kinds may be fortified and thus provide more than others. The best way to know exactly what you're getting is to read the labels. A Note on Caffeine Caffeine gives you quick energy, but it's a stimulant, which means it speeds up your body's processes rather than nourishing your cells. It's not an inherently bad thing—in fact, coffee and tea both have some health benefits. However, caffeine can cause some problems. You probably know it can make you jittery and disrupt your sleep, especially if you have a lot or consume it late in the day. On top of that, though, it can be especially bad for people with certain conditions that feature impaired energy production, such as fibromyalgiaand chronic fatigue syndrome. Some experts on these illnesses call caffeine and other stimulants "checks your body can't cash," because they provide false energy and later leave the body even more drained than usual. If you have a condition that features low energy and significant fatigue, be sure to ask your doctor about the possible negative repercussions of caffeine and other stimulants. A Word From Verywell If you seem to have chronically low energy, be sure to talk to your doctor about it. It may be due to lifestyle factors, such as high stress or inadequate sleep, but it may also stem from nutritional deficiencies or an undiagnosed illness. No matter the cause, improving your dietary choices is a good thing. When choosing foods, you're probably interested in more than just how much energy it can give you. Certainly, there's a lot more to nutritional profiles than the vitamins and minerals discussed here. However, knowing these foods and what they contain can help you make smart choices about your diet. Eating for more energy may help you avoid reaching for unhealthy snacks or stimulants to get you through the day as well, which could lead to better overall health. View Article Sources • United States Department of Agriculture (USDA). National Nutrient Database for Standard Reference, Release 28.	Translation - Azerbaijani Yorğunluqla mübarizə aparan ərzaqlar Enerjinin sağlam şəkildə arıtılmasına nail olunması Kim daha çox enerjini istifadə edə bilmir? Qidalandığımız ərzaq məhsulları və içkilərin tərkibində bir qayda olaraq çox miqdarda karbohidrat, xüsusilə şəkər və kofein olduğuna görə, xususilə biz özümüzü halsız hiss etdiyimizdə enerjimiz kifayət etmir. Bu məhsullar sizə müvəqqəti enerji verəcək, amma bu tez-tez enerjinin itməsi ilə nəticələnir. Beləliklə siz enerjinizi artırmaq üçün nə yeməlisiz? Ən çox satış alətlərində tapacağımız daha sağlam olan bir çox seçim mövcuddur, ehtimal ki, buraya sizin xoşladığınız çoxlu ərzaqlar daxildir, ancaq onların sizi səhər və günorta halsızlığından xilas edəcəyi məlum deyil. Yorğunluqla mübarizə aparan qida maddələri Sağlam və enerjili hiss etməniz üçün müəyyən qidalara ehtiyacınız var. Onlar kofein kimi stimullaşdırıcı deyil, hüceyrə səviyyəsində enerji yaranması üçün bədəninizin istifadə etməsi üçündür. Bu süni şəkildə enerjini artırmaqdansa həqiqətən sizin bədəninizi qidalandırır. Bu enerji yaradan qidaların bəzilərinin tərkibinə daxildir: • B vitaminləri • Kartinin • CoQ10 • Kreatin • Dəmir • Magnezium • Zülal • Potassium Yorğunluqla mübarizə aparan qidaları axtararkən siz karbohidrat və protein də nəzərdən keçirməlisiz. Şəkərli qidalar və dənli bitkilərdən mənimsənilən karbatlar sürətlə enerji verir, ancaq sonra enerji ehtiyatınız yenidən bitir. Digər tərəfdən, yuxarıda siyahısı verilən zülallı və digər qidalar daimi- uzun müddətli enerji verməsi üçün münasibdir. Beləliklə ən yaxşı üsul karbohidratları bu qidalarla qarışdırmaqdır. Bu yolla karbohidratlar istifadə ediləndən sonra yuxulu olmaq əvəzinə dərhal enerji yüksəlməsinə nail olursunuz və bu uzun müddətli olur. Orta məktəbdə öyrəndiyiniz əsas ərzaq qrupunu xatırlayırsınız? Gəlin hər birini nəzərdən keçirək və sizə enerji verən bu ərzaqların hansının yüksək səviyyədə vitamin və minerala malik olduğunu bilək. Beləliklə ilk növbədə günortalar enerjinin itməməsi üçün, yorulduğunuz zaman ən yaxşı variantların hansı olduğunu bilirsiz. Zülal: Heyvan-əsaslı Ət, balıq, yumurta və süd məhsullarının hamısı zülal üçün yaxşı mənbələrdir. Müxtəlif ərzaqların digər-enerji yaradan qidalardan müxtəlif qarışıqları var. Bu kateqoriyaya aid bütün ərzaqların tərkibində zülal var. Ətdən alacağının bəzi maddələr bunlardır: • Mal əti (qırmızı ət): CoQ10, kreatine dəmir, karnitin, B qrupu vitaminləri, maqnezium, kreatin (in lean cuts) (yağsız ət tiklərində) • Donuz əti: CoQ10, dəmir, maqnezium, kalium • Quş əti (ağ ət): CoQ10, karnitin, B qrupu vitaminləri, maqnezium Balıq və dəniz məhsullarının tərkibində olanlar bunlardır: • Paltus balığı: maqnezium, kalium • Siyənək balığı: CoQ10, kreatin • Skumbria: CoQ10 • Qızıl balıq: maqnezium, kreatin • Sardina: CoQ10 • Molyusk: B vitaminləri • Alabalıq: CoQ10 • Tunes: kreatin Hamiləsinizsə və ya ürək xəstəliyiniz varsa və ya ürək xəstəliyi riskinə məruz qalmısınızsa həkiminizlə hansı ət və balıq növlərinin ən yaxşı halda pəhrizinizə daxil olması ilə bağlı söhbət aparmağınızdan əmin olun. Piylənmə səviyyəsi və balıqda potensial civə çirklənməsi üzrə pəhrizinizə nəzarət edilməsi zəruridir. Digər heyvan-əsaslı yorğunluğa qarşı mübarizə aparanlara daxildir: • Yumurta: CoQ10, B vitaminləri • Süd və digər süd məhsulları: B vitaminləri, maqnezium Zülal: Qeyri-Heyvan əsaslı Pəhrizinizə çoxlu ət və ya digər heyvani məhsullar daxil deyilsə, yorğunluqdan yayınmaq üçün bitki-əsaslı zülallar ilə qidalanma tərləbatını artırmağınız zəruridir. Heyvanlardan alınmayan zülalın mənbəyinə qoz-findiq, dənli bitkilər və paxlalılar daxildir. Bunlar vegeterianlar və veqanlar üçün, eləcə də nə qədər ət yeyə biləcəyini məhdudlaşdıran digər pəhriz saxlayan insanlar üçün xüsusilə vacibdir. Like meats, many nuts and seeds have nutrients other than protein that can help give you more energy. Ət kimi çoxlu qoz-findiğın və dənli bitkilərin sizə daha çox enerji verə bilməsi üçün zülallardan başqa digər qida maddələri var.: Bunlara daxildir: • Badam: dəmir, maqnezium, kalium • Amarant (dənli toxum): B vitaminləri, maqnezium, kalium, zülal • Anakardiya: maqnesium, kalium • Çia toxumları: maqnezium, kalium • Yer fındığı: CoQ10, maqnezium • Püstə qozaları: CoQ10, dəmir, maqnezium, kalium • Balqabaq toxumları: maqnezium, kalium • Kvinoa (dənli kimi toxum): dəmir, maqnezium, kalium • Küncüt toxulmarı: CoQ10, dəmir, maqnezium, kalium • Yunan qozu: dəmir, maqnezium, kalium Enerjinin artırılması üçün müvafiq olan paxlalılara daxildir: • Qara paxlalılar: dəmir, maqnezium, kalium • Edamam: CoQ10, kalium • Soya: CoQ10, dəmir, maqnezium, kalium Zülalın enerjinin saxlanılmasına kömək etməsini və karbohidratla birləşdikdə sürətli və davamlı enerji verməsini yadda saxlayın. Meyvələr Meyvələr əla vitamin və mineral mənbəyi ola bilər, o cümlədən bədəniniz enerji yaratmasına kömək edə bilər. Təzə, bütöv meyvə köhnələnə və quruyana qədər həyati qidalandırıcıları itirə bildiyinə görə daha yaxşıdır (Quru meyvə və şirələrin tərkibində təzələrə nisbətən daha çox şəkər var). Yorğunluğa qarşı mübarizə gəldikdə bəzi müvafiq seçimlər aşağıdakılardır: • Alma: CoQ10, maqnezium • Banan: maqnezium, kalium • Giləmeyvə: maqnesium, kalium • Xurma: kalium • Qoji giləmeyvə: dəmir, kalium • Daş qovun: maqnesium, kalium • Limon: maqnesium, kalium • Portağal: CoQ10, maqnesium, kalium • Üzüm: dəmir, maqnezium, kalium • Çiyələk: CoQ10, maqnezium, kalium Meyvələr həmçinin təbii şəkərlə zəngindir, beləliklə yuxarıda sadalananları seçməklə qısa müddətli və uzun müddətli enerji əldə edə bilərsiz. Tərəvəzlər Tərəvəzlərin tərkibində çoxlu enerji istehsal edən maddələr var, bəziləri hətta bir qədər zulalla da təmin edə bilər ( lakin ət, yumurta, süd məhsulları, qoz findiq və paxlalılar kimi məbələrdən əldə edilən zülal qədər deyil). Yorğunluğunuzu aradan qaldırmaq üçün bir neçəsi aşağıdakılardır: • Qulançar: maqnezium, kalium, zülal • Avokado: kalium, maqnezium, zülal • Brokoli: CoQ10, maqnezium, kalium, zülal • Kök: maqnezium, kalium • Gül kələmi: CoQ10, maqnezium, kalium • İspanaq: dəmir, maqnezium, kalium, zülal • Kabaçka: maqnezium, kalium, zülal • Şirin kartof: maqnezium, kalium, zülal Meyvələr kimi, tərəvəzlərdə də karbohidratlar var, ancaq meyvələrdə olduğundan azdır. Dənli bitkilər Dənli bitkilər sürətli enerji əldə etmək üçün karbohidratların, eləcə də davamlı enerji üçün bəzi qidalı mənbələrin mənbəyidir. Bəzi yaxşı seçimlər bunlardır: • Qəhvəyi düyü : dəmir, maqnezium, kalium, zülal • Yulaf: dəmir, maqnezium, kalium, zülal • Bütöv buğda : dəmir, maqnezium, kalium, zülal • Ağ düyü: dəmir, maqnezium, kalium, zülal Bir çox səhər yeməyi un məhsullarında bu dənli bitkilər var və vitamin və minerallar ilə zənginləşdirildiyinə görə yorğunlua qarşı yaxşı mənbələr ola bilər. Süd əvəzediciləri haqqında qeyd Məhsur süd əvəzedicilərin tərkibində həm təbii və ya zənginləşdirmə yolu ilə enerji istehsal edən qid maddələri daxildir. Lakin bu içkilərin əsas tərkib hissəsinə düşündüyünüzdən də az oxşarlığı ola bilər. Bu emal zamanı maddələrin itirilməsinə və ya su və digər tərkiblər əlavə edildiyinə görədir. Bəziləri bele göstərilir: • Badam südü: çoxlu miqdarda kalium ancaq az miqdarda dəmir, maqnezium və zülal • Düyü südü: az miqdarda B qrupu vitaminləri və zülal • Soya südü: orta miqdarda riboflavin (B vitaminləri) maqnezium və zülal; çoxlu miqdarda kalium Bu qida maddələrin dəqiq miqdarı marka və reseptə görə dəyişir və bəzilərinin tərkibi zənginləşdirilə bilər. Nə aldığınızı dəqiq bilməyin ən yaxşı yolu yarlıqları oxumağınızdır. Kofein haqqında qeyd Kofein sizə dərhal enerji verir, ancaq bu stimulyatordur(oyadıcı), bu o deməkdir ki bu sizin hüceyrələrinizi qidalandırmaq əvəzinə sizin bədəninizin fəaliyyətini arırır. Bu təbii olaraq pis bir şey deyil- əslində qəhvə və çayın bəzi sağlamlıq faydaları var. Buna baxmayara qəhvə bəzi problemlərə səbəb ola bilər. Siz yəqin ki, bilirsiz bu, xususilə günün sonunda çoxlu istifadə etdikdə sizi narahat edə və yuxunuzu poza bilər. Bundan əlavə, bu fibromologiya və xroniki yorğunluq sindromu kimi enerji yaranmasının pozulması kimi müəyyən xususiyyətə malik insanlara pis təsir edir. Bu xəstəliklər üzrə mütəxəssilər kofein və digər stimulyatorları “bədəninizi əvvəlcədən yoxlayın” kimi qiymətləndirir, çünki onlar yanlış enerji verir və bədənin daha sonra daha da yorğun olmasına səbəb olurlar. Sizin aşağı enerji və nəzərəçarpacaq yorğunluğunuz varsa həkiminizdən kofein və digər oyadıcıların mümkün pis təsirləri barədə soruşduğunuza əmin olur. Verywell –dən bir söz Xroniki aşağı enerjiniz olduqda mütləq həkiminizlə bu barədə danışın. Bu güclü stress və ya qeyri müvafiq yuxu kimi həyat tərzi amilləri səbəbindən yarana bilər, ancaq həm də qidalı maddələrin çatışmaması və diaqnoz olunmamış xəstəliyin nəticəsi ola bilər. Səbəbdən asılı olmayaraq pəhriz secimlərininzin yaxşılaşdırılması münasibdir. Ərzaqların seçərkən ehtimal ki, sizə nə qədər enerji verməsi ilə maraqlanmsısız. Əlbəttə ki, burada müzakirə edilən vitamin və minerallardan daha artıq çoxlu qidalanma profilləri (məlumatları) var. Lakin bu ərzaqları tanımaq və onların tərkibini bilmək sizə pəhrizininzdə daha ağıllı seçim etməyə kömək edə bilər. Daha çox enerji üçün yemək qeyri-sağlam qəlyanaltı və oyadıcıların istifadə edilməsindən yayındıra bilər. Bu isə bütöv sağlamlıq bəxş edə bilər. Məqalənin mənbələrinə baxın • United States Department of Agriculture (USDA). National Nutrient Database for Standard Reference, Release 28.
Russian to Azerbaijani: Правда и мифы про аптечные средства для молодости и красоты, которые служат заменителями брендовым кремам General field: Medical Detailed field: Medical: Pharmaceuticals
Source text - Russian Правда и мифы про аптечные средства для молодости и красоты, которые служат заменителями брендовым кремам Чтобы иметь красивую и здоровую кожу, совсем не обязательно тратить много денег на дорогостоящие препараты и походы к косметологу. Есть немало доступных средств, которые действуют ничуть не хуже, чем брендовые кремы, маски и лосьоны. Однако, чтобы всегда выглядеть красиво, молодо и привлекательно, нужно наверняка знать, какие из чудодейственных аптечных препаратов, транслируемых в интернете, действительно помогают, а какие могут только навредить вам. Не хотите попасть на удочку маркетологов? Тогда читайте нашу статью. Если на коже часто появляются прыщи 1. Настойка календулы Календулу можно использовать точечно для подсушивания прыщей. / Фото: kozha.hvatit-bolet.ru Считается, что настойка календулы спиртовой способна быстро подсушить прыщи и ускорить их заживление. Однако это миф. Действительно, календула способна успокоить кожу, снять воспаление. Некоторые терапевты считают ее отличным помощником при лечении ангины, так как календула способна в короткие сроки излечить больные гланды. Однако, если говорить о применении такого средства для избавления от прыщей, то оно вряд ли поможет. Во-первых, спирт, который входит в состав настойки, очень вреден для кожного покрова, и при неправильном использовании может только усугубить ситуацию. А, во-вторых, календула способствует усилению выработки кожного сала. Это приведет к тому, что появится еще больше прыщей, чем было до начала лечения. 2. Мазь Левомеколь Левомеколь делает прыщ менее заметным / Фото: krasotka.guru Во многих статьях, выложенных в интернете, можно прочитать, что Левомеколь может за короткое время устранить прыщ или сделать его не сильно заметным. В какой-то степени – это правда. Если причиной появления прыщей стали бактерии, то антибиотик левомицетин, который является компонентом Левомеколя, поможет справиться с ними, за счет антибактериального эффекта. Однако, если высыпания появились из-за проблем с гормонами, ЖКТ, то мазь будет бессильной. Она устранит один-два прыща, но на их месте практически сразу же появятся новые. 3. Цинковая мазь Цинковая мазь предотвращает воспаления. / Фото: mydoctorok.ru Многие считают, что цинковая мазь имеет подсушивающие свойства, поэтому легко устраняет прыщи. Это отчасти правда: медикаменты, в состав которых входит цинк, часто назначаются дерматологами для лечения кожных заболеваний (дерматита, герпеса, экземы). Также мазь прописывают для устранения прыщей, ведь она способна остановить рост бактерий и предотвратить воспаление. Но данное аптечное средство используется лишь как вспомогательное – как постоянный препарат для лечения высыпаний оно не подойдет. Мазь забивает поры, так как имеет плотную текстуру, и плохо впитывается. Также она отбеливает кожу, благодаря входящему в состав цинку, что не всегда необходимо пациенту. Если видны сосуды и синяки 1. Бадяга Маску с бадягой можно использовать для устранения синяков под глазами. / Фото: liveinternet.ru По информации Novate.ru, бадяга избавляет от синяков и припухлостей под глазами, а также эффективно борется с куперозом. Это правдивое утверждение, ведь в бадяге содержится много солей, органических веществ. Также в состав пресноводной губки входит спонгинин – вещество, которое отлично справляется с воспалительными процессами. Именно поэтому так популярны маски, главным компонентом которых является бадяга. Их регулярное применение помогает устранить мелкие морщины, дарит коже гладкость и упругость. Также бадяга может избавить от купероза и синяков под глазами. Самое главное – быть осторожными при нанесении порошка на кожу вокруг глаз, так как она очень чувствительна к любым косметическим средствам. 2. Гепариновая мазь Гепариновая мазь поможет только для борьбы с небольшими гематомами на лице / Фото: zen.yandex.ru Многие люди уверены в том, что гепариновая мазь может выровнять тон и рельеф кожи, а также устранить купероз. Однако это больше миф, чем правда. Главные задачи гепариновой мази заключаются в устранении гематом, варикоза, борьбе с тромбообразованием. Со своими функциями она справляется отлично, но вот для нежной кожи лица вряд ли подойдет. Большинство девушек, которые пытались с ее помощью устранить синяки под глазами, жаловались на возникновение покраснений, жжения и прочих аллергических реакций. Поэтому средство лучше не использовать для борьбы с кожными проблемами, а если и использовать, то лишь для экстренного удаления гематомы. Если кожа имеет неровный тон 1. Солкосерил Солкосерил можно использовать для предотвращения возрастных изменений / Фото: mezhdunami.ru Говорят, что солкосерил может выровнять тон и избавлять от неровностей кожи. Это правда. Солкосерил назначают для борьбы с язвами, ожогами, обморожениями. Благодаря таким свойствам, препарат вполне можно применять в сфере косметологии для предотвращения возрастных изменений и устранения неприятной бугристости. Кроме того, аптечное средство отлично справляется с воспалениями, маленькими ранками. Но не стоит использовать его слишком долго, так как эффект сойдет на нет. Самый лучший вариант – периодические процедуры. 2. Крем Ф99 После применения крема Ф99 кожа становится нежной и упругой. / Фото: sep.yimg.com Некоторые врачи назначают Крем Ф99 для устранения следов от гнойных прыщей. Это отчасти правильное решение, так как изначально, главной задачей крема Ф99 было лечение экземы. Однако позже его попробовали применить в косметологических целях. Результат приятно удивил – после использования средства кожа становится эластичной, мягкой и нежной, выравнивается тон. Но злоупотреблять кремом не стоит. У него достаточно плотная текстура, поэтому длительное применение может забить поры. Если есть дряблость и видны морщины Витамины Витамины А и Е возвращают молодость коже. / Фото: sunhome.ru Считается, что «интенсивны» в виде витаминов улучшают состояние дермы. Это правда. Для омолаживающего эффекта чаще всего используют АЕвит, Токоферола ацетат и Радевит крем. В первом случае, нужно приобрести упаковку желеобразных капсул и после вскрытия нанести их содержимое на кожу. Витамины А и Е, входящие в состав препарата, увлажняют кожу, сохраняют тонус. Что касается второго аптечного средства, то в его состав входит исключительно витамин Е. Раствор имеет масляную текстуру, поэтому его точечно нужно наносить ватной палочкой на проблемные участки кожи. Это поможет уменьшить высыпания, разгладить морщины. А Радевит крем совместил в себе свойства двух вышеуказанных лекарств. Его часто назначают дерматологи для лечения экземы, ожогов, язв. Большое количество витаминов в составе крема помогает омолодить лицо и устранить неровности.	Translation - Azerbaijani Markalı krem əvəzediciləri kimi xidmət göstərən gənclik və gözəllik üçün aptek vasitələri haqqında həqiqət və miflər Gözəl və sağlam dəriyə sahib olmaq üçün, bahalı preparatlara və kosmetoloqa baş çəkməyə çoxlu pul xərcləmək o qədər də vacib deyil. Markalı kremlər, maskalar və lasyonlardan geridə qalmayan kifayət qədər əldə olan vasitələr mövcuddur. Ancaq, həmişə gözəl, gənc və cəlbedici görünmək üçün internetdə nümayiş etdirilən, möcüzəli təsir edən aptek preparatlarının hansının həqiqətən kömək etdiyini və hasının sizə zərər vurduğunu mütləq bilməlisiz. Marketoloqların tilovuna düşmək istəmirsizsə bizim məqaləni oxuyun. Dəridə tez-tez sızanaqlar olduqda 1. Kalendula tinkturası Фото: kozha.hvatit-bolet.ru Kalendulanı sızanaqların üzərinə nöqtə şəklində istifadə etmək olar. Hesab edilir ki, spirtdə kalendula tinkturası sızanaqları qurudur və onları sağaldır. Lakin bu mifdir. Kalendula həqiqətən dərini sakitləşdirir və iltihabı aradan qaldırır. Bəzi terapevtlər anginanın müalicəsində onu əla köməkçi vasitə hesab edirlər, belə ki kalendula qısa müddətdə xəstə badamcıq vəzilərini sağaldır. Lakin sızanaqlardan azad olmaq üçün bu vasitənin tətbiq edilməsindən danışdıqda o çətin ki kömək etsin. İlk növbədə tinkturanın tərkibindəki spirt dəri örtüyü üçün çox zərərlidir və yanlış istifadə zamanı vəziyyəti çətinləşdirə bilər. Ikinci halda, kalendula dəridəki yağı artırır. Bu müalicədən əvvəl dəridə olan daha çox sızanaqların yaranmasına gətirib çıxarır. 2. Levomekol məlhəmi Levomekol sızanaqları daha az gözə çarpan edir. / Фото: krasotka.guru Internetdə olan çoxlu sayda məqlələrdə lovomekolun qısa müddətdə sızanaqları aradan qaldırması və onu daha az nəzərə çarpan etməsi barədə oxumaq olar. Müəyyən dərəcədə - bu həqiqətdir. Sızanaqların yaranmasına bakteriyalar səbəb olubsa, levomekolun tərkibi olan levomisetin antibiotiki antibakterial təsiri hesabına onlara mübarizə aparacaq. Lakin, səpmə homonal problemlərdən, MBS yaranıbsa məlhəmin təsiri olmayacaq. O bir-iki sızanağı aradan qaldıracaq, amma onların yerində yeniləri yaranacaq. 3. Sink məlhəmi Sink məlhəmi iltihabın qarşısını alır. / Фото: mydoctorok.ru Bir çoxları sink məlhəminin quruducu xüsüyyətə malik olduğunu bilir, buna görə də o sızanaqları çox asanlıqla aradan qaldırır. Bu qismən doğrudur: tərkibində sink olan dərmanlar dəri həkimləri tərəfindən dəri xəstəliklərin (dermatit, herpes, eqzema) müalicəsi üçün tez-tez təyin edilir. Eləcə də məlhəm sızanaqların aradan qaldırılması üçün yazılır, çünki o bakteriyaların armasını dayandırmağa və iltihabın qarşısını ala bilər. Ancaq, bu aptek vasitəsi köməkçi vasitə kimi istifadə edilir – səpmələrin müalicəsi üçün dərmanın daimi istifadəsi uyğun deyil. Məlhəm qatı teksturaya malik olduğuna görə məsamələri tıxayır, dəriyə pis hopur. Həm də tərkibində sink olduğna görə dərini ağardır, bu isə xəstəyə həmişə lazım olmur. Damarlar və göylər göründüyü halda 1. Badyaqa (göl süngəri) Маску с Badyaqa olan maskanı gözlərin altında göylərin aradan qaldırılması üçün istifadə etmək olar. / Фото: liveinternet.ru Novate.ru-da verilən məlumata görə Badyaqa göz altında göyərmələri və kiçik şişləri aradan qaldırır eləcə də kuperoz ilə səmərəli şəkildə mübarizə aparır. Bu doğru iddiadır, çünki badyaqanın tərkibdə çoxlu duzlar və üzvi maddələr vardır. Sirin su süngərinin tərkibinə həm də iltihabi proseslər ilə əla mübarizə aparan spoginin maddəsi daxildir. Məhz elə bu səbəbdən əsas tərkibi badyaqa olan maskalar belə məhşurdur. Onların müntəzəm istifadəsi kiçik qırışları aradan qaldırır dəriyə hamarlıq və möhkəmlik bəxş edir. Badyaqa həm də göz altında kuperoz (damarlar) və göylərdən azad edir. Ən əsası- göz ərtafında tozun çəkilməsi zamanı ehtiyatlı olmaq lazımdır, çünki burada dəri istənilən kosmetik vasitələrə həssasdır. 2. Heparin məlhəmi Heparin məlhəmi üzdə yalnız kiçik hematomalar ilə mübarizə aparır . / Фото: zen.yandex.ru Bir çox insanlar heparin məlhəminin dərinin rəngini və relyefini yaxşılaşdırmasına, eləcə də kuperozu (damar ulduzcuqları) aradan qaldırmasına əmindirlər. Ancaq bu həqiqətdən daha çox mifdir. Heparin məlhəminin əsas vəzifələri hematomaları, varikozu və trombun yaranmasını aradan qaldırmaqdır. Öz vəzifəsinin öhdəsindən bacarıqla gəlir, ancaq çətin ki, incə dəri üçün uyğun gəlsin. Gözlərinin altında onun köməyi ilə göyləri aradan qaldırmağa cəhd edən qızların əksəriyyəti qızartının, göynəmənin və digər allergik reaksiyaların yaranmasından şikayətlənmişlər. Buna görə də ən yaxşısı bu vasitəni dəri problemləri ilə mübarizədə istifadə etmək lazım deyil, ancaq hematomanın təcili aradan qaldırılmasında istifadə edilməlidir. Dəri nahamar tona malikdirsə 1. Солкосерил Solkoseril Solkoserili yaşlanma zamanı dəyişikliklərin aradan qaldırılması üçün istifadə etmək olar . / Фото: mezhdunami.ru Solkoserilin dərinin rəngini yaxşılaşdırdırdığı və dəri nahamarlığından azad etdiyi deyilir. Bu həqiqətdir. Solkoserili yaralar, yanıqlar, donvurmalarla mübarizədə təyin edirlər. Bu xüsusiyyətləri sayəsində preparatı kosmetalogiya sferasında yaş ilə bağlı dəyişikliklərin qarşınının alınması, xoşagəlməz qabarıqlının aradan qaldırılması üçün istifadə edilə bilər. Bundan əlavə aptek vasitəsi iltihab, kiçik yaralar ilə əla mübatizə aparır. Ancaq uzun müddət istifadə etməyə dəyməz çünki təsir etməyəcək. Ən yaxşı seçim- dövri prosedurlardır (vanna, kompres). 2. F99 Kremi F99 kreminin istifadəsindən sonra dəri incə və möhkəm olur. / Фото: sep.yimg.com Bəzi həkimlər F99 kremini irinli sızanaqların izlərini aradan qaldırmaq məqsədilə təyin edirlər. Bu qismən doğru həlldir, çünki F99 kreminin əsas vəzifəsi ekzemanın müalicəsi olmuşdur. Lakin daha sonra onu kosmetik məqsədlər üçün tətbiq etməyə çalışmışdılar. Nəticə xoşagələnliyi ilə təəccübləndirdi- vasitənin istifadə edilməsindən sonra dəri elastik, yumşaq və incə olur, dərinin tonu yaxşılaşır. Amma kremdən həddindən artıq istifadə etmək olmaz. Onun kifayət qədər qatı teksturası var, ona görə uzun müddətli istifadəsi məsamələri tıxaya bilər. Sallaqlıq varsa və qırışlar görünürsə Vitaminlər A və E vitaminləri dərinin gəncliyini qaytarır / Фото: sunhome.ru Hesab edilir ki, vitaminlərin “intensiv” istifadəsi dərinin vəziyyətini yaxşılaşdırır. Bu doğrudur. Gəncləşdirən təsir üçün əksər hallarda Aevit, Tokoferol asetat və Radevit kremi istifadə edilir. İlk növbədə gel halında kapsulu almaq və açandan sonra içərisindəkini dəriyə vurmaq lazımdır. Preparatın tərkibinə daxil olan A və E vitaminləri dərini nəmləndirir, tonusda saxlayır. ikinci aptek vasitəsinə gəldikdə onun tərkibinə ancaq E vitamini daxildir. Məhlul yağlı teksturaya malikdir ona görə onu diqqətlə problemli nahiyəyə pambıq çöplərlə çəkmək lazımdır. Bu səpməni azaltmağa, qırışları hamarlamağa kömək edir. Radevit kremi yuxarıda göstərilən iki dərmanın xüsusiyyətini özündə birləşdirmişdir. Dəri həkimləri onu ekzema, yanıqlar, yaraların müalicəsində tez-tez təyin edirlər. Kremin tərkibində çoxlu vitaminlər dərinin cavanlaşmasına və nahamarlığın aradan qaldırılmasına kömək edir.
Russian to Azerbaijani: ART & MUSIC General field: Art/Literary Detailed field: Art, Arts & Crafts, Painting
Source text - Russian ИСКУССТВО И МУЗЫКА / ART & MUSIC Музыка - это акустические колебания. Они воспринимаются органами слуха. Проведённые исследования показали, что акустические низкочастотные волны оказывают выраженное стимулирующее воздействие на резервные силы организма. Именно это свойство музыки положено сегодня в основу работы Центра стимуляции органов при Министерстве обороны. . Кроме того, через восприятие музыкального произведения человек получает информацию, то есть на него оказывается определённое информационное воздействие. Ароматерапия, например, тоже формирует канал информационного воздействия, только в другом диапазоне. Тоже и с психологическим влиянием на человека цвета и так далее. Есть такое понятие, как психосоматика, то есть взаимосвязь психоэмоционального состояния человека и его органического состояния. Используя эту взаимосвязь, можно тем или иным способом облегчить течение заболевания и даже иногда вылечивать отдельные болезни. Правда, когда мы говорим об акустических воздействиях, то надо помнить, что существуют ещё и такие понятия, как мантра и молитва.	Translation - Azerbaijani İNCƏSƏNƏT VƏ MUSİQİ Misiqi eşitmə orqanı ilə qavranılan akustik titrəyişdir. Aparılmış tədqiqatlar göstərdi ki, akustik aşağı tezlikli akustik dalğalar orqanizmin ehtiyat qüvvələrinə nəzərəçarpacaq dərəcədə stimullaşdırıcı təsir göstərir. Musiqinin məhz bu xüsusiyyəti hal-hazırda Müdafiə nazirliyi yanında Orqanstimullaşdırılması mərkəzinin fəaliyyətinin əsasını qoymuşdur. Bundan əlavə, musiqi parçasının qavranılması zamanı insan məlumat əldə edir, yəni ona təsir edən müəyyən məlumat mövcuddur. Məsələn, aromaterapiya da fərqli diapazon çərçivəsində insana təsir edən informasiya kanalını yaradır.Bu bir növ rənglərin və sair kimi amillərin insana psixoloji təsirində olduğu kimidir. İnsanın bədənin vəziyyəti ilə onun psixoemosional vəziyyəti arasında qarşılıqlı əlaqəni müəyyən edən Psixosomatika adlanan anlayış vardır. Bu qarşılıqlı əlaqədən istifadə edərək, bu və ya digər şəkildə xəstəliyin gedişatını yüngülləşdirmək və hətta ayrı-ayrı xəstəlikləri sağaltmaq olar. Akustik təsirlərdən danışdıqda mantra və dua kimi anlayışların mövcud olmasını da unutmamalıyıq.
Russian to Azerbaijani: БИОЛОГИЯ И БИОТЕХНОЛОГИЯ / BIOLOGY & BIOTECHNOLOGY General field: Medical Detailed field: Biology (-tech,-chem,micro-)
Source text - Russian БИОЛОГИЯ И БИОТЕХНОЛОГИЯ / BIOLOGY & BIOTECHNOLOGY Биометаногенез осуществляется в три этапа: растворение и гидролиз органических соединений, ацидогенез и метаногенез. В энергоконверсию вовлекается только половинаорганического материала—1800 ккал/кг сухого вещества по сравнению с 4000 ккал при термохимических процессах, но остатки, или шлаки, метанового «брожения» используются в сельском хозяйстве как удобрения. В процесс биометаногенеза участвуют три группы бактерий. Первые превращают сложные органические субстраты в масляную, пропионовую и молочную кислоты; вторые превращают эти органические кислоты в уксусную кислоту, водород и углекислый газ, а затем метанообразующие бактерии восстанавливают углекислый газ в метан с поглощением водорода, который в противном случае может ингибировать уксуснокислые бактерии. В 1967 г. Брайант и др. установили, что уксуснокислые и метанобразующие микроорганизмы образуют симбиоз, который ранее считался одним микробом и назывался Methanobacillus omelianskii.	Translation - Azerbaijani БИОЛОГИЯ И БИОТЕХНОЛОГИЯ / BIOLOGY & BIOTECHNOLOGY Biometanogenez üç mərhələdə icra edilir: üzvi birləşmələrin həll edilməsi və hidrolizi (bəzi maddələrin su təsiri ilə kimyəvi surətdə hidrat və turşuya ayrılması) asidogenez və metanogenez. Termokimyəvi prosesdə üzvi materialın yalnız yarısı – 1800 kkal/kq enerji çevrilməsi prosesinə cəlb edilir. Halbuki termokimyəvi prosesdə bu göstəricə 4000 kkal təşkil edir. Ancaq metan "fermentasiya" (qıcqırma) qalıqları və ya şlaklar gübrə qismində kənd təsərrüfatında istifadə edilir. Biometanogenez prosesində üç qrup bakteriya iştirak edir. Bunlardan birincilər mürəkkəb üzvi subtratları yağ, propin və süd turşularına; ikincilər üzvü turşuları sirkə turşusuna, hidrogen və karbon qazına çevirir. Daha sonra metan əmələ gətirən bakteriyalar aradan qaldırılmadığı tədqirdə sirkə turşusu bakteriyalarını inkubasiya edə biləcək hidrogenin udulması ilə karbon qazından metanı bərpa edir. 1967 ildə Brayant və digərləri əvvəllər tək mikrob hesab edilən və Methanobacillus omelianskii adalandırılırılan sirkə və metan əmələ gətirən mikroorqanizmlərin simbioz (iki orqanizmin bir-birindən istifadə edərək müştərək yaşaması) yaratdığını müəyyən etmişdilər.
English to Azerbaijani: BIOLOGY & BIOTECHNOLOGY General field: Medical Detailed field: Biology (-tech,-chem,micro-)
Source text - English BIOLOGY & BIOTECHNOLOGY At its simplest, biotechnology is technology based on biology - biotechnology harnesses cellular and biomolecular processes to develop technologies and products that help improve our lives and the health of our planet. We have used the biological processes of microorganisms for more than 6,000 years to make useful food products, such as bread and cheese, and to preserve dairy products. Currently, there are more than 250 biotechnology health care products and vaccines available to patients, many for previously untreatable diseases. More than 13.3 million farmers around the world use agricultural biotechnology to increase yields, prevent damage from insects and pests and reduce farming impact on the environment. And more than 50 biorefineries are being built across North America to test and refine technologies to produce biofuels and chemicals from renewable biomass, which can help reduce greenhouse gas emissions.	Translation - Azerbaijani BIOLOGY & BIOTECHNOLOGY Sadə halda, biotexnologiya biologiyaya əsaslanan texnologiyadır – həyatımızı yaxşılaşdırmağa və planetimizin sağlamlığını qorumağa kömək edən texnologiyaların və məhsulların işlənib hazırlanması üçün biotexnologiyada qəfəs (hüceyrə) və biomolekulyar proseslərdən istifadə edilir. Biz 6000 ildən çoxdurki çörək və pendir kimi faydalı ərzaq məhsullarının hazırlanmasında və süd məhsullarının konservləşdirməsindəMikroorqanizmlərin bioloji proseslərindənistifadə edirik. Hal-hazırda, xəstələr üçün 250-dən çox biotexnoloji səhiyyə məhsulları və peyvəndlər mövcuddur ki, onlardan bir çoxu əvvəlcədən müalicə olunmayan xəstəliklər üçün nəzərdə tutulub. Bütün dünya üzrə 13.3 milyondan artıq fermer məhsuldarlığın artırılması, həşərat və zərərvericilərdən gələn ziyanın qarşısının alınması və əkinçilikdən ətraf mühitə dəyən ziyanın azaltdılması üçün kənd təsərrüfatı biotexnologiyasından istifadə edir. Hazırda istixana qazı tullantılarının azaldılmasına kömək edə bilən təkrar emel olunan biokütlədən bioyanacaq və kimyəvi maddələr istehsal etmək məqsədilə yoxlama və saflaşdırma texnologiyaları üçün Şimali Amerikada 50-dən çox bio emal zavodu tikilir.
Russian to Azerbaijani: МЕДИЦИНСКАЯ СФЕРА / MEDICAL FIELD General field: Medical Detailed field: Medical: Health Care
Source text - Russian МЕДИЦИНСКАЯ СФЕРА / MEDICAL FIELD Традиционные противовоспалительные препараты уменьшают болевой синдром,улучшают ежедневное функционирование,уменьшают суставные опухлости и болезненные ощущения, а также увеличивают диапазон движений. Но это далеко не все. В течение двух прошлых десятилетий препараты, использующиеся для подавлениягиперактивности иммунной системы, стали основой лечения ревматоидного артрита. Базисные противоревматические препараты, модифицирующие течение болезни (БПРП) могут останавливать развитие ревматоидного артрита,подавляя или модифицируя работу иммунной системы, оказывающей разрушающее действие на суставы. Некоторые препараты этого класса традиционно используются при лечении других заболеваний, таких как рак и воспалительная болезнь кишечника, а также для предотвращения отторжения трансплантированных органов. В настоящее время они также используются при лечении ревматоидного артрита. При этом используется уменьшенная доза препаратов, применяемых в химиотерапии, таких как метотрексат. Спектр побочных эффектов этих препаратовсравнительно ниже, чем при лечении раковых заболеваний.	Translation - Azerbaijani МЕДИЦИНСКАЯ СФЕРА / MEDICAL FIELD Iltihabəleyhinə ənənəvi dərmanlar ağrı sindromunu azaldır, gündəlik fəaliyyəti yaxşılaşdırır, oynaqlarda şişkinliyi və ağırı hissini azaldır, eləcə də hərəkətin səviyyəsini yüksəldir. Ancaq bu hamısı deyil. Son iki onillikdə immunitet sistemindəki hiperaktivlinin azaldılması üçün istifadə edilən dərmanlar, revmatoid artritin əsas müalicəsinə çevrilmişdir. Xəstəliyin gedişatını dəyişən əsas antirevmatik dərmanlar (ƏARD) immun sisteminin fəaliyyətini azlatmaq və ya modifikasiya etməklə oynaqlara dağıdıcı təsir göstərən revmatoid artritin inkişafını dayandıra bilər. Bu kateqoriyaya aid bəzi dərmanlar xərçəng və bağırsağın iltihabi kimi digər xəstəliklərin müalicəsində ənənəvi olaraq istifadə olunur, həmçinin transplantasiya edilmiş orqanların orqanizm tərəfindən qəbul edilməməsinin qarşısının alınmasında istifadə edilir. Hal-hazırda onlar həmçinin revmatoid artritin müalicəsində istifadə edilir. Bu zaman, kimyəvi terapiyada tətbiq edilən metotreksat tipli preparatların azaldılmış dozasından istifadə edilir. Bu dərmanların mənfi təsirlərinin spektri xərçəng xəstəliyinin müalicəsindəkinə nisbətən aşağıdır.
English to Azerbaijani: Rate control in permanent atrial fibrillation General field: Medical Detailed field: Medical: Cardiology
Source text - English Rate control in permanent atrial fibrillation Cardiology Cardiology Anti-Arrhythmia Agents Arrhythmia Atrial fibrillation AF Heart rate Pulse rate Rate control Ventricular rate Acebutolol Adrenergic beta-Antagonists Amiodarone Beta-blockers Bisoprolol Calcium-channel blockers Carvedilol Catheter ablation Digoxin Diltiazem Metoprolol Pacemaker Pindolol Verapamil K78 Rate control in permanent atrial fibrillation Essentials • If a decision is made to adopt rate control as the form of treatment for atrial fibrillation (AF), it should be explained to the patient that the body usually becomes very quickly accustomed to permanent AF after the heart rate has been optimised (”AF with adequate rate control”). This information will also improve treatment compliance. • In elderly patients (> 65 years) with mild symptoms, prognosis and the average quality of life are more or less equal whether the treatment approach chosen is rate control, where the aim is to slow down the ventricular response rate, or rhythm control, where the aim is the restoration of sinus rhythm with repeated cardioversions and antiarrhythmic medication Goals of rate control • he minimum target in permanent AF in symptomless patients (EHRA score 1) is ventricular rate < 110/min at rest. • Patients with symptoms benefit from a stricter rate control, with a target ventricular rate of 60–80/min at rest and 90–115/min on mild exertion, e.g. walking. • Whenever necessary, the maintenance of the optimal rate must be verified with ambulatory ECG recordings and/or by a clinical exercise test, because a ventricular rate that is continually too fast (> 110/min) may lead to cardiac insufficiency (tachycardia-induced cardiomyopathy). Drug treatment • Drugs for ventricular rate control (table ) are chosen individually for each patient and their dose titrated so as to obtain the optimal ventricular response rate (picture ). • Beta-blockers are effective and safe for rate control in AF. Even though the differences between various beta-blockers are likely to be small, products whose effect is well documented should be favoured (bisoprolol, metoprolol). o Some beta-blockers (pindolol and acebutolol) exhibit intrinsic sympathomimetic activity (ISA), and these agents reduce the resting heart rate less than other beta-blockers. They may be tried in individuals whose heart rate is slow at rest but too fast during exercise. • Calcium-channel blockers (verapamil and diltiazem) are effective in controlling ventricular rate in permanent AF. They are suitable for physically active young patients with lone AF, but they should be avoided in patients with heart failure. • Digoxin loses some of its rate controlling effect during physical and mental stress, and it is therefore mainly suitable for physically inactive, elderly patients and for patients with cardiac insufficiency. The impact of digoxin on the prognosis of patients with AF is in dispute. • If a beta-blocker, calcium-channel blocker or digoxin used alone is not enough to slow the ventricular rate to the optimal level, they may be combined. If no response is achieved, the patient should be referred to an arrhyhtmia cardiologist for assessment concerning ablation of the atrioventricular node and insertion of a pacemaker. • Due to adverse effects, dronedarone is contraindicated in permanent AF even if it slows down the ventricular response rate. • If the ventricular rate is slow and the patient symptomatic, the dose of the rate controlling drugs should either be reduced or they should be withdrawn. If symptoms persist nevertheless, consideration should be given for the insertion of a pacemaker. Catheter ablation of the atrioventricular node • Ablation of the atrioventricular node slows the ventricular rate in AF as the procedure will create a ”total heart block”. A permanent pacemaker is implanted during the same procedure. • The patient should be referred to a cardiologist specialized in rhythmology if, despite maximum rate controlling medication, the o resting heart rate is consistently above 110/min o heart rate rapidly increases to above 140–150/min on mild exertion o fast heart rate has caused severe symptoms (e.g. syncope) or tachycardia-induced cardiomyopathy o rate controlling medication causes serious adverse effects. • The procedure significantly improves the patient’s quality of life and reduces the need for hospitalisation, but it does not affect mortality nor cure AF. The atria will continue to fibrillate, and the patient will thus need permanent anticoagulation therapy. Drugs used to optimise ventricular rate in permanent AF Drug Recommended daily dose In order to improve treatment compliance, products that require once daily administration should be favoured. Beta-blockers Atenolol 50–100 mg Bisoprolol 5–10 mg (max 20 mg) Carvedilol 25–50 mg (max 100 mg) Metoprolol 95–190 mg Calcium-channel blockers Diltiazem 180–360 mg Verapamil 120–480 mg Other drugs Digoxin 0.0625–0.375 mg Amiodarone 100–200 mg Related resources • Clinical guidelines • Literature	Translation - Azerbaijani Qulaqcıqların daimi səyrici aritmiyasında (fibrilyasiyası) ürək vurğularının tezliyinə nəzarət Kardiologiya Aritmiya əleyhinə dərnam maddələri Aritmiya Qulaqcıqlarının səyrici aritmiyası QF Ürək vurğuları tezliyi Nəbzin vurma tezliyi Ürəyin vurma tezliyinə nərazət Mədəciklərin yığılma tezliyi Acebutolol Adrenergik beta-antaqonistlər Amiodarone beta blokatorlar Bisoprolol Kalsium kanalı blokatorları Carvedilol Kateter ablasiyası Digoxin Diltiazem Metoprolol Kardiostimulyator Pindolol Verapamil K78 Qulaqcıqların daimi səyrici aritmiyasında ürək vurğularının tezliyinə nəzarət Əsas məqamlar • Qulaqcıqlarının səyrici aritmiyasının (QF) müalicəsi kimi ürək vurğularının tezliyinə nəzarət üçün qərar qəbul edilirsə, ürək vurğularının tezlliyi optimallaşdırıldıqdan sonra (vurma sürətinə adekvat nəzarət ilə QF) bədənin daimi QF-a çox tez vərdiş etməsi xəstəyə izah edilməlidir. Bu məlumat müalicə rejiminə riayət etməyi təkmilləşdirəcək. • Yüngül siptomları olan yaşlı xəstələrdə (> 65 yaş) məqsədi mədəciyinin cavab yığılma tezliyininin azaldılması ilə mədəciyin ritminə nəzarət və ya təkrar kardioversiyalar və antiartimik preparatlarla sinusoidal ritmin bərpa edilməsi məqsədi hədəfə alınmaqla mədəciyin ritminə nəzarət olan müalicə üçün xüsusi yanaşılmanın seçilməsindən asılı olmayaraq həyati proqnoz və yaşam keyfiyyəti bu və digər formada bir-birinə yaxındır. Ürək vurğuları tezliyinə nəzarətin hədəfləri • The minimum target in permanent AF in symptomless patients (EHRA score 1) is ventricular rate < 110/min at rest Simptomsuz xəstələrdə (EHRA şkalası 1) daimi QF-da sakit halda mədəciklərin yığılma sürətinin< 110/ dəq olması minimal hədəfdir. • Simptomları olan xəstələr sakit halda 60-80 /dəq mədəciklərin yığılma sürəti və 90-115/dəq hədəf ilə yüngül fiziki gərginlik məs. gəzinti ilə ürəyin vurma tezliyinə ciddi nəzarətdən faydalanırlar. • Mədəciklərin yığılma tezliyinin daimi çox sürətli olmasının (>110/dəq) ürək çatışmazlığına (taxikardiya ilə əlaqəli kardiomiyopatiya) gətirib çıxara biləcəyinə görə zəruri olduğu hallarda, optimal ürək vurğusu tezliyinin saxlanılması ambulator EKQ qeydləri ilə və /və ya kliniki sınaq ilə təsdiq edilməlidir. Dərman müalicəsi • Mədəciyin cavab vurğu sürətinə nəzarət üçün istifadə edilən dərmanlar (cədvəl) hər bir xəstəyə görə fərdi seçilir və mədəciyin optimal cavab vurğu tezliyinə nail olmaq üçün onların dozası titrələnir. • Beta-blokatorlar QF-da ürək vurğularına nəzarət üçün effektiv və təhlükəsizdir. Müxtəlif beta-blokatorlar arasında fərqlərin az olmasına baxmayaraq, effektivliyə dair yaxşı sənədləşmiş məhsullara üstünlük verilməlidir (bisoprolol, metoprolol). • o Bəzi beta-blokatorlar (pindolol və acebutol) daxili simpatomimetrik fəaliyyətİ nümayiş etdirir (İSA) və bu maddələr digər beta-blokatorlardan daha az sakit vəziyyətdə ürək vurğuları tezliyini azaldır. Bu dərmanlar sakit halda ürəyin vurğu tezliyi aşağı ancaq hərəkət zamanı ürəyin vurğu tezliyi sürətli olan şəxslər üzərində sınaqdan keçirilə bilər. • Kalsium-kanalı blokatorları (verapamil və diltiazem) daimi QF-da mədəciklərin yığılma tezliyinə nəzarət üçün səmərəlidir. Onlar tək QF olan fiziki cəhətdən fəal gənc xəstələr üçün uyğundur, ancaq ürək çatışmazlığı olan xəstələr onu istifadə etməkdən çəkinməlidirlər. • Digoxin fiziki və zehni stress zamanı ürəyin vurma tezliyinə nəzarət təsirinin bir qismini itirir və buna görə fiziki cəhətdən fəal olmayan, yaşlı xəstələr və ürək çatışmazlığı olan xəstələr üçün uyğundur.The Diqoxinin QF xəstələri üçün proqnozlaşdırlan təsiri mübahisəlidir. • Yalnız beta-blokator, kalsium kanalı blokatoru və diqoxin istifadə edilməklə mədəciklərin yığılma tezliyi optimal səviyyəyədə azaltmaq üçün kifayət deyilsə onlar kombinə edilə bilər. Heç bir nəticə əldə edilmədikdə xəstə mədəcik düyünün ablasiyası və kardiostimulyatorun taxılması ilə bağlı dəyərləndirilməsi üçün aritmiya kardioloquna yönəldilməlidir. • Yan təsirlərinə görə dronedarone hətta mədəciklərin cavab vurğu sürətini ləngidərsə daimi QF-da əks göstərişdir. • Mədəciklərin yığılma tezliyi ləngdirsə və xəstədə simptomlar varsa ürəyin vurğu tezliyinə nəzarət dərmanları ya azaldılmalı ya da dərman qəbulu dayandırılmalıdır. Buna baxmayaraq simptomlar davam edərsə, kardiostimulyatorun taxılmasına diqqət yetirilməlidir. Atrioventrikulyar düyünün kateter ablasiyası • Atrioventikulyar düyünün kateter ablasiyası proseduru "ümumi ürək bloklanması" törətdəcəyinə görə QF-da mədəciklərin yığılma tezliyini ləngidir. Daimi kardiostimulyator eyni prosedur zamanı taxılır. • Ürəyin vurğu tezliyinə maksimal nəzarət edən dərman müalicəsinə baxmayaraq, xəstə aritmologiya sahəsində ixtisaslaşmış kardioloqa yönəldilməlidir , o sakit halda ürəyin vurma sürəti ardıcıl olaraq 110/dəq-dən yuxarıdır Daimi QF-da mədəciklərin yığılma tezliyini optimallaşdırmaq üçün istifadə edilən dərmanlar Preparat Tövsiyə edilən gündəlik doza In order to improve treatment compliance, products that require once daily administration should be favoured. Müalicə rejiminə riayət edilməsinin səmərəli olması üçün gündəlik istifadə edilməsi tələb edilən məhsullara üstünlük verilməlidir. Beta-blokatorlar Atenolol 50–100 mg Bisoprolol 5–10 mg (max 20 mg) Carvedilol 25–50 mg (max 100 mg) Metoprolol 95–190 mg Calcium-channel blockers Diltiazem 180–360 mg Verapamil 120–480 mg Digər preparatlar Digoxin 0.0625–0.375 mg Amiodarone 100–200 mg o yüngül fiziki gərginlikdə ürəyin vurma sürəti 140–150/dəqdən yuxarı sürətlə qalxır o ürəyin sürətlə vurma tezliyi ciddi simptomlara (məs. ürək keçmə) və ya taxikardiya törədən kardiyomiyopatiyaya səbəb olur o urəyin vurma sürətinin idarə edilməsi üçün dərmanlar ciddi yan təsirlərə səbəb olur. • Prosedur xəstənin həyat keyfiyyətini nəzərəçarpacaq dərəcədə yaxşılaşdırır və xəstəxanaya yerləşdirilmə zərurətini azaldır, ancaq ölüm sayına və QF müalicəsinə təsir etmir. Qulaqcığın səyirməsi davam edəcək və bu səbəbdən xəstənin antikoaqulyasiya müalicəsi (laxtaşma əleyhinə ) daimi müalicəyə ehtiyacı olacaqdır. Müvafiq mənbələr • • • Kliniki təlimatlar • • • • • • Ədəbiyyat
English to Azerbaijani: Head injuries and mild brain injuries in children General field: Medical Detailed field: Medical: Health Care
Source text - English Head injuries and mild brain injuries in children Paediatrics;Surgery;Traumatology;Neurosurgery Essentials • Children easily bump their heads when falling or in accidents associated with their hobbies. A mild brain injury may also result from an impact to another part of the body or, in particular, to the cervical spine, with the force transmitted to the brain. • In the acute stage, a careful history of the injury and repeated clinical assessments are more important than imaging studies. • In a mild brain injury, unconsciousness lasts for 0–30 minutes and the period of amnesia for less than 24 hours. • In many cases, the brain injury is quite mild (= concussion). In such cases, there is no loss of consciousness, the period of amnesia after the injury is less than 10 minutes, and there is only moderate nausea or vomiting. No focal neurological deficits or abnormal imaging results are present after concussion. • Knocks to the head are common in children. A careful history of the injury and repeated clinical observations are more important than imaging studies. The injury sustained is often minor concussion. Concussion is associated with a loss of consciousness lasting for only a few minutes, a short period of amnesia and moderate nausea and vomiting. No focal neurological deficits or abnormal imaging results are present after concussion."?> • Bed rest is not necessary after concussion, but the child may be a little tired and take an extra nap. • A hairline fracture at the parietal region is a minor injury and does not require special treatment. The child’s age and developmental stage should be taken into account in connection with the injury, and the possibility of non-accidental injury should be considered . • A comminuted fracture, multiple fractures and intracranial haemorrhage occur as a result of a major force. These require specialist management. History and examination • The initial investigations consist of a careful history and repeated clinical assessments over a few hours. • The injury mechanism, possibility of other injuries, any factors protecting the head, loss of consciousness and period of amnesia should be considered. This information should be recorded. • Physical examination should include external signs of head injury, and other areas of the body should be examined as indicated by the mechanism of injury. The possibility of spinal injury should be kept in mind. • The level of consciousness, as well as the child's activity and general appearance should be noted. There are modified versions of the Glasgow Coma Scale (GCS) for children. A gross age-appropriate neurological examination should be carried out, and the child observed for a while and re-examined after a suitable length of time. • A large contusion or bump on the head is a sign of high-energy injury and may cover a skull fracture. Swelling of the face and bruising around the eyes or ears strongly suggest a facial bone or skull base fracture. • The child’s level of consciousness, alertness and general appearance should be noted. A gross age-appropriate neurological examination must be carried out, the child observed for a while and re-examined after a suitable length of time."?> • Visual inspection of the ears with an otoscope is a part of the basic assessment. If blood is seen in the middle ear (haemotympanum), this is a sign of a skull base fracture and the child must be referred to a hospital for a CT scan and a consultation with an ear specialist. • If the child appears well and head palpation gives no indication of abnormalities, no x-rays are needed. Extensive and spongy swelling on the head is suggestive of a fracture and x-rays are indicated, as is a careful and comprehensive physical examination. If there is no history of a loss of consciousness, the child does not vomit or exhibit anything abnormal at the time of examination, the child can be discharged home accompanied by his/her parents with home instructions. The child must be returned for examination without delay, if there are repeated episodes of vomiting, bleeding from the nose or ears, seizures or the level of consciousness deteriorates. A child who appears unwell must be referred to the care of an appropriate specialist for assessment and monitoring."?> Imaging studies • Cranial x-rays are of minor significance. Cranial x-raying, possibly combined with cranial ultrasonography, may be indicated in children below the age of 1 year if the injuries are suspected of being due to maltreatment. • The criteria for CT or MRI of mild or very mild brain injuries vary, and the indications should be considered clinically case by case. • The indications for cranial CT include: o GCS < 14 in a child younger than 2 years o large contusion or bump on the head in a child older than 2 years o even a short period of unconsciousness (0–30 minutes) o epileptic seizure o severe or increasing vomiting o increasing headache o high-energy injury o multiple injuries. Follow-up Referral to hospital • The child should be referred to a hospital for follow-up if the symptoms persist or get worse, if there is a high-energy energy injury or multiple injuries, a seizure, even a brief (0–30 min.) period of unconsciousness, suspicion of maltreatment, diagnosed haemorrhagic disease or hydrocephalus shunt. Children younger than 2 years should normally be followed up at a hospital. Cranial CT is basically indicated in all those referred for follow-up at a hospital. • It is particularly important that cerebral oedema is reduced during transport by adequate ventilation and analgesia. It is easiest to ensure adequate breathing and to prevent aspiration during transport by placing the child in the lateral position. • Follow-up must be arranged for a child who is discharged home. Mild symptoms of concussion may persist for a few days. Concussion is not characterised by the condition worsening at home, significant drowsiness or deterioration of other symptoms. These may signify intracranial haemorrhage, the symptoms of which usually emerge within 6–12 hours of the injury. In such a case, the child must be taken to specialist care without delay. Concussion does not leave permanent symptoms."?> Follow-up at home • If there is no loss of consciousness, the child is not vomiting and there is nothing significantly abnormal in the child's status on examination, they can be discharged accompanied by their parents, with instructions provided for follow-up at home. The child should be immediately readmitted for examination if recurrent vomiting or bleeding from the nose or ears, or seizures occur, or if the level of consciousness declines. • Mild symptoms of concussion may persist for a few days. Concussion will not leave permanent symptoms and no follow-up visits are normally required. • The child may return to school and start physical exercise after the symptoms have disappeared. • If the symptoms persist for more than 2 weeks, the child should be admitted for further examinations. Brain contusion and intracranial haemorrhage Brain contusion is more common than intracranial haemorrhage. Brain contusion and intracranial haemorrhage in a child usually depress conscious level immediately after the injury, and in most cases the child does not recover as expected. Focal neurological deficits are often also present, including unequal pupils. The child must be sent immediately to specialist care for imaging studies and treatment. It is particularly important that cerebral oedema is reduced during transport with adequate ventilation and analgesia. It is easiest to ensure adequate breathing and prevent aspiration during transport by placing the child in the lateral position. "?>	Translation - Azerbaijani Uşaqlarda baş və yüngül beyin zədələri Paediatriya, Cərrahiyyə; Travmatologiya; Neyrocərrahiyyə Uşağın beyninin zədələnməsi beyin zədələnməsi Uşaq beyin zədələri beyin zədələri mərkəzi sinir sisteminin zədələnməsi Kəllə beyin travması Baş zədələri Kəllə sınıqları İntrakranial hematoma, Epidural Kranial A81 Neyrocərrahiyyə PaediatriK Cərrahiyyə TravmatologiyaUşağın beyninin zədələnməsi beyin zədələnməsi Uşaq beyin zədələri beyin zədələri mərkəzi sinir sisteminin zədələnməsi Kəllə beyin travması Baş zədələri Kəllə sınıqları İntrakranial hematoma, Epidural Kranial A81 Neyrocərrahiyyə PaediatriK Cərrahiyyə Travmatologiya Uşaqlarda baş və yüngül beyin zədələri Əsas məqamlar • Uşaqlar hobbi ilə əlaqəli yıxılma və ya təsadüfi bədbəxt hadisələrdən asanlıqla başlarından zərbə alırlar. Yüngül kəllə-beyin travması bədənin digər hissələrinə, xüsusilə onurğanın boyun hissəsinə dəyən zərbənin beyinə ötürülməsinin təsirindən yarana bilər. • Kəskin mərhələdə zədələnmənin dəqiq baş vermə tarixçəsi və təkrar kliniki dəyərləndirilmə aparılan tədqiqatları təsvir etməkdən daha zəruridir. • Yüngül beyin zədələnməsində huşun itməsi 0 ilə 30 dəqiqəyə qədər davam edir və yaddaşın itməsi müddəti 24 saatdan azdır. • Bir çox hallarda beyin zədəsi tamamilə yüngüldir (= kontuziya). Bu cür hallarda huşun itməsi müşahidə edilmir, zərbədən sonra yaddaşın itməsi müddəti 10 dəqiqədən azdır və yalnız yüngül ürək bulanması və ya qusma halları olur. Zərbədən sonra ocaqlı nevroloji simptomlarvə ya görüntüləmədə anormal nəticə baş vermir. • Uşaqlarda başa vurmaya tez-tez rast gəlinir. Zədənin dəqiq baş vermə tarixçəsi və təkrar kliniki müşahidələr təsvir edilən tədqiqatlardan daha zəruridir. Yaranan travma çox vaxt yüngül bir zədədir. Yalnız bir neçə dəqiqə davam edən huşun itməsi, qısa müddətli yaddaş itkisi və yüngül ürək bulanması və qusmanın olması zərbə ilə əlaqələndirilir. Zərbədən sonra ocaqlı nevroloji çatışmazlıq və görüntüləmədə anormal nəticə baş vermir. • Travmadan sonra yataq rejiminə ehtiyac yoxdur, ancaq uşaq yorğun ola bilər və bir az mürgüləyə bilər. • Əmgək hissədəki stress sınıqlar kiçik zədədir və xüsusi müalicə tələb etmir. Travma ilə əlaqəli uşağın yaşı və inkişaf mərhələsi və təsadüfi olmayan travma alma ehtimalı nəzərə alınmalıdır. • Əzilmiş sınıq, çoxlu sınıq və kəllədaxili qanaxma forsmajor hallarının nəticəsində baş verir. Bunlar mütəxəssis nəzarətini tələb edir. Tarixçəsi və müayinə edilməsi • İlkin tədqiqatlar dəqiq tarixçədən və bir neçə saat müddətində təkrar aparılan klinik dəyərləndirilmələrdən təşkil edilmişdir. • Travma mexanizmi, digər travma alma ehtimalı, başı mühafizə etmək üçün hər hansı faktorlar, huşun itməsi və yaddaşın itməsi müddəti nəzərə alınmalıdır. Bu məlumat qeyd edilməlidir. • Fiziki müayinə başın travmasının zahiri əlamətlərini əhatə etməlidir və bədənin digər hissələri zədələnmə mexanizminə uyğun olaraq müayinə edilməlidir. Onurğanın zədələnməsi ehtimalı nəzərə alınmalıdır. • Şüurluluq səviyyəsi, eləcə də uşağın aktivliyivə ümumi görünüşü qeyd edilməlidir. Uşaqlar üçün Qlazqo Koma şkalasının (QKŞ) dəyişdirilmiş versiyaları mövcuddur. Yaşa uyğun ümumi nevroloji müayinə aparılmalı və müəyyən müddət ərzində uşaq müşahidə edilməli və uyğun vaxtdan sonra yenidən müayinədən keçməlidir. • Başındakı böyük zədəvə ya qabarıqlıq yüksək enerjili yaralanmanın əlamətidir və kəllə sümüyünü əhatə edə bilər. Üzün şişməsi və gözlərin və ya qulaqların ətrafında göyərmələr üz sümüyü və kəllə əsasının sınığı haqqında fikir yaradır. • Uşağın şüurluluq və sayıqlıq səviyyəsi və ümumi görünüşü qeyd edilməlidir ’ Yaşa uyğun ümumi nevroloji müayinə aparılmalı və müəyyən müddət ərzində uşaq müşahidə edilməli və uyğun vaxtdan sonra yenidən müayinədən keçməlidir. "?> • Otoskopla qulaqların vizual müayinəsi əsas dəyərləndirilmənin bir hissəsidir. Orta qulaqda qan görünərsə, (haemotympanum) bu kəllə əsası sınığının əlamətidir və uşaq KT üçün və qulaq mütəxəssisisi ilə konsultasiya ilə bağlı xəstəxanaya göndərilməlidir. • Uşaq yaxşı görünürsə və başın palpasiyası zamanı anormallıq göstəriciləri müşahidə edilmirsə, rentgen aparılması tələb edilmir. Başdakı ekstensiv və süngərvari şişkinliklər sınıq olması haqqında fikir yaradır və rentgen şəkilləri ilə, eləcədə də dəqiq və hərtərəfli müayinələrlə göstərilir. Huşun itməsi tarixçəsi yoxdursa, uşaq müayinə müddətində qusmur və digər qeyri adi vəziyyətlər müşahidə edilmirsə ev təlimatları ilə birlikdə valideynlərin nəzarəti ilə xəstəxanadan evə buraxılmalıdır. Uşaqda qusma, burundan, qulaqlardan qan gəlmə tutmalar və şüur səviyyələrinin pisləşməsinin təkrar epizodları meydana çıxarsa yubanmadan müayinə üçün xəstəxanaya qaytarılmalıdır. Yaxşı görünməyən bir uşaq dəyərləndirilməvə və izlənmə ilə bağlı müvafiq mütəxəssisə göndərilməlidir. "?> Radioloji müayinə • Kranial rentgenoqrafiya az əhəmiyyət kəsb edir. Pis rəftar ilə əlaqəli travma alma şübhəsi varsa 1 yaşdan aşağı uşaqlar üçün imkan daxilində kranial ultrasəs ilə birlikdə kranial rentgenoqrafiya aparılması göstəriş ola bilər. • Yüngül və ya çox yüngül beyin zədələrinin CT və ya MRT kriteriyaları fərqlənir və göstərişlər hər bir halda klinik olaraq nəzərə alınmalıdır. • Kranial CT üçün göstəricilərə aşağıdakılar daxildir: o 2 yaşdan kiçik bir uşaqda GCS
English to Azerbaijani: The effect of parental mental illness on the child General field: Medical Detailed field: Medical: Health Care
Source text - English The effect of parental mental illness on the child Psychiatry;Paediatric psychiatry Schizophrenia and Disorders with Psychotic Features Child Depression Mental Disorders Infant Mother-Child Relations Social Welfare Mothers Schizophrenia Parenting A23 Paediatric psychiatry Psychiatry Z22 The effect of parental mental illness on the child Essentials • Parental mental illness can have both direct and indirect effects on the offspring. Many other illness-associated factors, such as the inherited genetic make-up and intrauterine environment, may also have an impact on the child. The risk of a child developing mental health problems is directly proportionate to the number of risk factors present. • The psychiatric care of a mother should take into account her mental health during pregnancy as well as the mental images she held regarding the unborn infant by consultation with a health care worker well acquainted with questions of mental health in small children. The interaction between the mother and the infant should be assessed, as well as the situation of other children and the need for assistance in the family. Family-centred intervention and provision of sufficient social support may be used preventatively against parental depression. Such an intervention may have long-term effects as regards the functioning of the family unit and may reduce the child’s risk of developing mental health problems. The severity of the parent’s depression can be assessed by using a depression screening scale. • Crisis assistance should be offered to the children as well whenever a parent is undergoing a severe psychiatric crisis. • In addition to the mental illness, the parent may have an alcohol or drug problem, be suicidal or violent, and further, the other parent may also have mental health problems, there may be marital problems, family violence or financial difficulties. • Efficient delivery of psychiatric treatment to the affected parents is crucial. • Parent-child interaction plays a significant part in the development of an infant and young child"?>. The parent’s mental image of the infant acts as a guide for the parent-child interaction. When parent-child interaction is clinically assessed the strengths and deficiencies of each individual parenthood should be considered. Several structured methods are available for the evaluation of this interaction. • The children of psychotic mothers have a heightened risk of developing a wide range of severe mental health problems"?>. The risk of a child developing mental health problems may be reduced by family-centred intervention with emphasis on child-protective measures and the reduction of risk factors. Further, the child should be given information about the parent’s illness and the matter discussed from the child’s point of view. • Children of psychotic parents feel their parent's illness has a significant impact on their lives"?>. • The evaluation of a child's mental wellbeing requires the co-operation of a network of professionals. Relevant information must also be gathered from the personnel at day care facilities and school. The effect of maternal mental illness on an infant • The biological development of an infant’s brain continues after birth and is dependent on the quality of early interaction"?>. According to the contemporary view this early interaction is based on interpersonal neurobiology"?>. • Psychotic mothers have been found to be more nervous and less attentive than mentally healthy mothers in their early interaction with their infant . They also smile and make eye and other contact less frequently when playing with the child, and they are less sensitive to the infant’s needs. • Respectively, the infants of psychotic mothers have been found both to smile and vocalise less. These infants also make less social and eye contact with their mother. • The absence of stranger anxiety in an infant of a psychotic mother may relate to the mother's nervousness or insecurity, discordant feeding situations or the crying of the baby. • Serious and recurrent maternal depression and the mother’s significantly diminished functional capacity and reduced ability to make herself emotionally available are significant risks factors for the child, especially during the child's early years"?>. The Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS) is a useful tool for the identification of maternal depression. Both the mother and the child should be referred for parent-child interaction therapy. If no intervention is introduced, the effects may in the long run manifest themselves as serious symptoms in the child "?>. • Mothers who bring their children for evaluation of depression are often themselves depressed or have other, often untreated, mental health problems . • Mothers with an eating disorder feed their children differently from healthy mothers. The abnormal eating habits are thought to contribute towards later eating disorders, particularly in the female offspring . Assessment and treatment • The quality of interaction between a psychotic mother and her infant should always be assessed using appropriate validated methods. Help should be offered when needed in the form of, for example, psychoeducative counselling, mother-child psychotherapy, possibly introducing a family support worker and subsequent close monitoring. • The mother-child pair can be admitted to an assessment unit in a psychiatric hospital, or they can be met by an outpatient team specialising in infant psychiatry, or domiciliary visits may be offered. If necessary, residential replacement may be considered for the infant and the mother involved in intensive daily interaction therapy. • The father should also be encouraged to take the responsibility of childcare, and the mother should be allocated a contact person in the primary care (e.g. a therapist who specialises in families with children) whom she can contact whenever needed. • A qualified professional should assess whether the parenting capabilities of a parent are sufficient to safeguard the mental development of the child and in cooperation with family-targeted social services provide sufficient supportive measures on an outpatient basis or with the means of child protection. Immediate intervention is necessary if • the infant is withdrawn, not sufficiently interested in interaction or does not make sufficient contact o The mother-child interaction must be assessed and treatment arranged as deemed necessary. • the infant appears depressed, apathetic, cries a great deal or looks neglected o An appropriate network of professionals should establish the mother’s psychiatric background and the reasons for lack of interaction, followed by the introduction of suitable treatment. • the physical health and development of the infant is at risk o A paediatrician, a team specialising in family work, and if necessary a psychiatric team must all be involved. • the mother's parental capabilities are not sufficient at the functional level o Based on an evaluation carried out in co-operation with the afore-mentioned professionals, either intensive therapeutic support together with family-targeted social services should be introduced or child protection support measures put in place. • the attitude of the mother towards the child is hostile, and she expresses thought patterns that may endanger the safety of the child. o A psychiatric team, a child protection worker and a team specialising in family work should be involved in the care. In order to understand the parent’s thought patterns it will be necessary to explore both the parent’s past and present life experiences, at the same time taking care of the safety and welfare of the infant. The impact of parental mental illness on the child is increased if • the mother shows diminished ability to interact with the child, feel empathy and recognise the child's needs • the mother harboured negative or abnormal mental images of the child during pregnancy • the mother is repeatedly admitted to hospital for psychiatric reasons during the child's early years • residential rather than foster home placement is chosen for the child during the mother's hospitalisation • the mother with mental health problems has no supportive network • the symptoms of the parental illness directly affect the child • the relationship with the ill parent is entangled or too involved; the child starts to share the mental world of the parent • the relationship between the parents is problematic or there are other family-related problems • the basic strengths of the child are weakened • the child lacks the presence of another close adult or a sufficient supportive network • the child needs to take on too much responsibility in the family and has no emotional support. Assessment of the child • The child needs assessment and possible treatment if o the child displays significant mental symptoms (such as depression , talks of self-harm , shows developmental delay , psychotic and behavioural symptoms, shares the adult’s psychotic world) o the parent does not understand the needs of the child or cannot take care of them o the parent has attempted or committed suicide o the parent's psychiatric illness is particularly difficult and chronic o the problems or symptoms of the parent's illness are directed towards the child (e.g. hostility) o the family has a history of violence, substance abuse , child maltreatment or a suspicion of sexual abuse o the child has taken on a parental role (parentified child) and needs to cope with situations beyond his/her capabilities. Referral for treatment • The family of a psychiatric patient should undergo a child-orientated assessment with the focus on the situation of the child within the family unit, the parental capabilities and the child's need for help. o Children from families with parental depression may be involved in a structured Beardslee prevention programme where the child’s progress is discussed with the family members, the parent is encouraged to step into the child’s shoes, the child is encouraged to express his/her experiences and the parent is shown how to support and understand the child. o The family may also be admitted to a psychiatric family ward, or the child may be referred to the care of a child psychiatrist or child psychiatry team. • If the child shares the parent’s world of delusions, intensive treatment intervention is warranted, and in difficult cases physical separation of the child and parent is necessary"?>. • The parents’ illness should be explained to the child, an attempt should be made to lessen the guilt of family members, the parentification of the child should be addressed and the close social network should be activated to support the child. Information given to the family and child regarding the parent’s psychiatric illness, taking into account the viewpoints of both the family and the child, will prevent mental health problems in the child. • It is recommended that the EPDS is used in antenatal clinics. Local treatment chains should be developed in order to facilitate both the delivery of interaction therapy (for depressed mothers and their infants) and the referral of a parent for psychiatric treatment. Further, it is recommended that the antenatal clinic personnel seek help for a mother whose pregnancy is characterised by disturbed feelings or mental images. • See also article Psychiatric evaluation and referral to treatment of adolescents . Social services support • Find out about local regulations and availability of relevant social services and provide information on these to the child and family at an early stage, so that they receive appropriate support, as necessary. • The physician in charge of the parent’s care may be legally obliged to inform the child protection services. Related resources	Translation - Azerbaijani The effect of parental mental illness on the child Valideynlərin psixi xəstəliklərinin uşağa təsiri Psychiatry;Paediatric psychiatry Psixiatriya; Uşaq psixiatriyası Şizofreniya və Psixi pozuntular Uşaq depresiyası Psixi pozuntular Körpə-Ana-Uşaq münasibətləri Sosial Rİfah Ana Şizofreniyası Valideynlik A23 Pediatrik psixiatriya Psixiatriya Z22 Valideynlərin psixi xəstəliklərinin uşağa təsiri Əsas məqamlar • Valideynlərin psixi xəstəlikləri övladlara həm birbaşa, həm də dolayı təsir göstərə bilər. İrsi genetik quruluş və intrauterin mühit qismində bir çox xəstəliklə əlaqəli olan bir çox amil də uşağa təsir göstərə bilər. Uşağın yaranan psixi sağlamlıq problemləri riski mövcud risk amilləri risklərinin sayı ilə birbaşa mütənasibdir. • Anaya psixiatrik qayğıda hamiləlik dövründə onun psixi sağlamlığı eləcə də kiçik uşaqların psixi sağlamlığı ilə dərindən tanış olan sağlamlıq mütəxəsisi ilə məsləhətləşdikdən sonra doğulmamış uşağa qarşı psixoloji görüntüləri diqqət mərkəzində saxlanılmalıdır. Ana ilə körpənin qarşılıqlı əlaqəsi, eləcə də ailədə digər uşaqların vəziyyəti və yarıma ehtiyacın olması qiymətləndirilməlidir. Ailə yönümlü müdaxilə və kifayət qədər sosial dəstəyin təmin edilməsi valideyn depressiyasına qarşı profilaktik olaraq istifadə edilə bilər. Belə bir müdaxilənin ailə əsasının fəaliyyətinə uzunmüddətli təsiri ola bilər və uşağın psixi sağlamlıq problemlərinin yaranması riskini azalda bilər. Valideynin depressiyasının kəskinlik səviyyəsi depressiyanın yoxlanılması şkalasından istifadə etməklə qiymətləndirilə bilər. • Valideyn kəskin psixi böhrana məruz qaldıqda uşaqlara da böhran dəstəyi göstərilməlidir. • Psixi xəstəliklərlə yanaşı, valideynin alkoqol və narkotiklə əlaqəli problemləri ola bilər, intihar və zorakılığa meylli ola bilər, daha sonra digər valideynlərdə psixi sağlamlıq problemləri, nigah problemləri, ailə münasibətlərində zorakılıq və ya maddi çətinliklər ola bilər. • Təsirə məruz qalan valideynlərə səmərəli psixiatrik yardımın göstərilməsi əsas həlledici məsələ sırasındadır. • Körpənin və kiçik uşağın inkişafında valideynlərin və uşaqların qarşılıqlı ünsiyyət əlaqəsi mühüm rol oynayır "?>. Körpə ilə əlaqəli valideynin psixi görüntüsü valideynlə uşağın qarşılıqlı ünsiyyət əlaqəsində əsas rol oynayır. Valideyn- uşağın qarşılıqlı ünsiyyət əlaqəsi kliniki olaraq qiymətləndirildikdə hər bir valideynin ayr-ayrılıqda üstün və çatışmayan tərəfləri nəzərə alınmalıdır. Bu qarşılıqlı ünsiyyət əlaqəsinin qiymətləndirilməsi üçün müxtəlif strukturlu metodlar mövcuddur. • Psixoz anaların uşaqlarının geniş səviyyədə kəskin psixi sağlamlıq problemlərin yaranması riski mövcuddur "?>. Uşaqların psixi sağlamlıq problemlərinin yaranması riski ailə yönümlü müdaxilələr etməklə, uşaqların qorunması və risk faktorlarının azaldılması üçün həyata keçirilən tədbirləri ön plana keçirməklə azaldıla bilər. Daha sonra, uşağa valideynin xəstəliyi və uşağın nöqteyi-nəzərindən müzakirə edilən məsələ barədə məlumat verilməlidir. • Psixoz valideynlərin uşaqları onların xəstəliyinin həyatlarına ciddi təsirini hiss edirlər. • Uşaqların psixi sağlamlığının qiymətləndirilməsi üçün bir qrup mütəxəsisin birgə işləməsi tələb edilir. Gün ərzi müalicə müəssisələrinin və məktəbin işçi heyətindən müvafiq məlumatlar toplanılmalıdır . Körpələrə anaların psixi xəstəliyinin təsiri • Körpənin beyninin bioloji inkişafı doğuşdan sonra da davam edir və erkən qarşılıqlı təsirin keyfiyyətindən asılıdır. "?> Müasir fikirlərə görə mövcud erkən qarşılıqlı ünsiyyət əlaqəsi şəxslərarası neyrobiologiyaya əsaslanır"?> • Psixoz anaların körpə ilə erkən ünsiyyətdə psixi cəhətdən sağlam analara nisbətən daha cox əsəbi və daha az diqqətli olması müəyyən edilmişdir. Onlar da uşaqla oynayan zaman daha az gülümsəyir, göz və digər təmasları daha az edir və körpənin ehtiyaclarına daha nəzərə alırlar. • Müvafiq olaraq, psixoz anaların körpələrinin daha az gülümsəməsi və daha az səs etmələri müəyyən edilmişdir. Bü körpələr daha az ünsiyyət edir və anaları ilə daha az göz təması qururlar. • Psixoz ananın körpəsində qəribə narahatlığın olmaması ananın əsəbi və ya ananın özünə əmin olmaması, uyğunsuz qidalanma halları və ya uşağın ağlaması ilə əlaqədar ola bilər. • Kəskin və təkrarlanan ana depressiyası və ananın nəzərəçarpacaq dərəcədə funksional qabiliyyətinin azalması və özünü emosional olaraq ələ ala bilməmə, xüsusilə uşağın ilk illərində uşaq üçün zəruri risk faktorlarıdır "?>.". Edinburq Doğuşdan sonrakı Depressiya Şkalası (EPDS), ana depressiyasının müəyyən edilməsi ilə bağlı faydalı bir vasitədir. Həm ana, həm də uşaq valideyn-uşaq qarşılıqlı ünsiyyət əlaqəsi üzrə terapiyaya istiqamətləndirilməlidirlər. Heç bir müdaxilə edilmədiyi halda nəticələr uşaqda ciddi simptomlar kimi özünü göstərə bilər "?>. • Uşaqlarını depressiyanı qiymətləndirmək üçün müayinəyə gətirən analar, özləri tez-tez depresiyaya düşən və ya tez-tez müalicə edilməyən, digər psixi sağlamlıq problemləri olan insanlardır. • Yeməkləri rejimsiz, qeyri-düzgün olan analar uşaqlarını sağlam analardan fərqli qıdalandırırlar. Anormal yemək vərdişlərinin, xüsusilə növbəti qadın nəsillərində sonrakı yemək pozğunluqlarına gətirib çıxaracağı haqqında fikir yaranır. Qiymətləndirmə və müalicə • Psixoz ana ilə körpəsi arasında qarşılıqlı ünsiyyət əlaqəsinin keyfiyyəti həmişə müvafiq olaraq təsdiq edilmiş metodlardan istifadə etməklə qiymətləndirilməlidir. Kömək zərurəti olduğu hallarda, məsələn maarifləndirici psixoloji məsləhət, ana-uşaq psixoterapiyası,sonrakı yaxından izləmə üçün ailənin dəstəkləyici işçi ilə tanış edilməsi formasında təklif edilməlidir. • Ana-uşaq cütlüyü psixiatrik xəstəxanada qiymətləndirilmə şöbəsində qəbul edilə bilər, onları uşaq psixiatriyası üzrə ixtisaslaşmış ambulator qrup qarşılaya bilər və ya evə baş çəkilə bilər. Lazım gəldiyi halda, intensiv gündəlik qarşılıqlı ünsiyyət terapiyasında iştirak edən körpə və ananın yaşayış yerinin dəyişdirilməsi məsələsi nəzərdən keçirilə bilər. • Ataya uşağın qayığsına qalmaq üçün məsuliyyəti öz üzərinə götürmək tövsiyə edilməlidir və anaya ehtiyac yarandıqda ilkin yardım üzrə əlaqə saxlayan şəxs ayrılmalıdır (məs. uşaqlı ailələr üçün ixtisaslaşmış terapevt). • İxtisaslı mütəxəssis valideynlərin öhdəliklərinin uşağı psixi inkişafını dəstəkləmək üçün kifayət edib etmədiyini qiymətləndirməlidir və ailə üçün nəzərdə tutulan sosial xidmətlər ilə birlikdə ambulator şəraitdə və ya uşağın qorunması vasitəsilə lazimi dəstək tədbirlərini təmin etməlidir. Zəruri hallarda dərhal müdaxilə • körpə çəkingəndir, ünsiyyətlə kifayət qədər maraqlanmır və ya kifatyət qədər ünsiyyət saxlamır o Ana- uşaq qarşılıqlı ünsiyyət əlaqəsi dəyərləndirilməli və lazım olduqda müalicə təyin edilməlidir • körpə depressiv, etinasız görünürsə çox ağlayır və ya laqeyddir o Müvafiq mütəxəssis qrupu ananın psixi vəziyyətini və qarşılıqlı ünsiyyət əlaqəsinin olmamamasının səbəbini müəyyənləşdirməlidir və daha sonra uyğun müalicə aparmalıdır, • körpənin fiziki sağlamlığı və inkişafı risk altındadır . o Pediatr, ailə işi üçün ixtisaslaşmış komanda zəruri hallarda psixatriya qrupunun bütün üzvləri bu işə cəlb edilməlidir. • ananın valideyn kimi bacarıqları funksional səviyyədə kifayət qədər deyildir o Yuxarıda göstərilən mütəxəssislərlə müştərək icra edilən qiymətləndirməyə əsasən, ailəyə yönəlmiş sosial xidmətlər ilə birgə intensiv terapevtik dəstəyin təmin edilməsi və uşaqların müdafiəsini dəstəkləmək üçün tədbirlər həyata keçirmək lazımdır. • ananın uşağa münasibəti pisdir və bu da uşaq üçün təhükə yaratma fikrini yaradır . o Psixartriya qrupu, uşaqları mühafizə edən işçi və ailə işlərində ixtisaslaşan komanda bütün bu işlərə cəlb edilməlidirlər. Valideynlərin düşüncə tərzini dərk etmək məqsədilə valideynlərin həm keçmiş həm də hazırki həyat təcrübələrinin tədqiq edilməsi, eyni zamanda körpənin təhülükəsizliyi və rahatlığının qayğısına qalmaq zəruri olacaqdır. Valideynin psixi xəstəliyinin uşağa təsirinin artması halları • ana uşaqla ünsiyyət qurmaq, empatiya hiss etməs və uşağın ehtiyaclarının tanımasının azalmasını nümayiş etdirir. • ananın hamiləlik müddətində körpə ilə bağlı mənfi və anormal psixi görüşləri yaranmışdı. • ana uşağın erkən yaşlarında psixatrik səbəblər ilə bağlı dəfələrlə xəstəxənaya göndərilmişdir. • ananın xəstəxanaya göndərildiyi müddətdə uşaq üçün himayədar ailə deyil, mənzil seçilir. • psixi sağlamlıq ilə bağlı problemləri olan ananın dəstəkləyici qrupu yoxdur • valideynlərin xəstəliyinin simptomları birbaşa uşağa təsir edir. • uşağın xəstə valideynlə münasibəti qarışıq və ya çox mürəkkəbdir; uşaq valideynin psixi dünyasını sərgiləməyə başlayır. • valideynlər arasındakı münasibət problemlidir və ya ailə ilə əlaqəli digər problemlər mövcuddur. • uşağın əsas qüvvələri zəifdir • uşağın yanında başqa ona yaxın yekin şəxs və ya kifayət qədər dəstək verən qrup yoxdur • uşaq ailədə daha çox məsuliyyət daşımalı olur və emosional dəstəyi yoxdur Assessment of the child Uşağın dəyərləndirilməsi • Uşağın aşağıdakı hallarda dəyərləndirilməsi zərurəti var • o uşaq nəzərəçarpan psixi simptomlar nümayiş etdirir (depresiya, özünə ziyanlı söhbətlər edir, inkişafında ləngimə, psixotik və davranış simptomlarını nümayiş etdirir, böyüklərin psixotik dünyasını paylaşır) o valideyn uşağın ehtiyaclarını başa düşmür və onların qayğısına qala bilmir o valideyn intihara cəhd edir və ya intihar edir o valideynin psixi xəstəliyi xüsusilə ağır və xroniki olur o valideynin xəstəliyinin problemləri və simptomları uşağa yönəlir (məs. düşmən münasibətin olması) o ailədə zorakılığa məruz qalma istismar halları tarixçəsi mövcuddur , uşaq ilə pis rəftar və ya cinsi istismara məruz qalma şübhəsi var o uşaq öz üzərinə valideyn rolunu götürmüşdür (valideyn uşaq) və öz imkanları xaricində olan situasiyaların öhdəsindən gəlməli olur. Müalicə üçün istiqamətləndirmə • Psixatrik xəstənin ailəsi uşağın ailə daxilində vəziyyəti, valideynlərin imkanları və uşağın köməyə ehtiyacına istiqamətlənən uşaq-yönümlü qiymətləndirmədən keçməlidir . o Valideyn depresiyası olan ailələrin uşaqları Berdleenin strukturlu profilaktika proqramında iştirak edə bilər. Bu proqramda uşağın vəziyyətinin yaxşılaşması ailə üzvləri ilə müzakirə edilir, valideynlərin uşağın yerinə qoyulmasına cəhd edilir, uşağa duyğularını ifadə etməyə cəsarətləndirilir və valideynlərə uşaqları necə dəstəkləmək və anlamaq lazım olduğu göstərilir. o Ailə psixatrik ailə şöbəsinə qəbul edilə bilər və ya uşaq pxixatına və ya uşaq psixatriya qrupuna uşaq göndərilə bilər . • Uşaq valideynin səhv anlayışlarını dünya ilə paylaşırsa intensiv müalicə tələb edilir və çətin hallarda uşağın və valideynin fiziki olaraq ayrılması zəruridir "?>. • Valideynin xəstəliyi uşağa izah edilməlidir, ailə üzvlərinin təqsirlərinin azaldılması üçün cəhd edilməlidir və uşağın valideynləşmə problemi aradan qaldırılmalıdır və uşağa dəstək verən yaxın sosial qrup aktivləşdirilməlidir. Valideynin psixi xəstəliyi ilə əlaqəli ailəyə və uşağa verilən məlumatlar həm ailənin, həm də uşağın fikirlərini nəzərə almaqla uşağın psixi sağlamlıq problemlərinin qarşısını alcaqdır. • EPDS-ın qadın məsləhətxanası klinikalarda istifadə edilməsi tövsiyə edilir. Həm qarşılıqlı ünsiyyət terapiyasının təmin edilməsi, həm də valideynin psixiatrik müalicəyə göndərilməsini asanlaşdırmaq məqsədilə yerli müalicə zəncirləri işlənib hazırlanmalıdır. Daha sonra, qadın məsləhxanasının işçi heyətinə hamiləliyi narahat hisslər və psixoloji pozuntular ilə xarakterizə edilən qadına kömək etməsi tövsiyə edilir. • Yeniyetmələrin psixi qiymətləndirilməsi və müalicəyə göndərilməsi məqaləsinə də baxın . Sosial dəstək xidmətləri • Yerli qaydalar və müvafiq sosial xidmətlərin olması barədə məlumat əldə edin və zəruri olduqda müvafiq dəstək ala bilmələri üçün uşaqları və ailəni erkən mərhələdə məlumatlandırın. • Valideynin qayğısına qalmağa cavabdeh olan həkim qanuni olaraq uşaqların qorunması xidmətlərinə dair məlumat verməlidir. Müvafiq mənbələr • • Ədəbiyyat • Mentjox R, van Houten CA, Kooiman CG. Induced psychotic disorder: clinical aspects, theoretical considerations, and some guidelines for treatment. Compr Psychiatry 1993 Mar-Apr;34(2):120-6. Zhang L, Xing G, Levine S, Post R, Smith M. Maternal deprivation induces neuronal death. Society for Neuroscience Abstracts 1997;23:1113"?>Cummings EM, Davies PT. Maternal depression and child development. J Child Psychol Psychiatry 1994 Jan;35(1):73-112. Niemi LT, Suvisaari JM, Haukka JK, Wrede G, Lönnqvist JK. Cumulative incidence of mental disorders among offspring of mothers with psychotic disorder. Results from the Helsinki High-Risk Study. Br J Psychiatry 2004 Jul;185():11-7. Valiakalayil A, Paulson LA, Tibbo P. Burden in adolescent children of parents with schizophrenia. The Edmonton High Risk Project. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2004 Jul;39(7):528-35. Siegel DJ. Towards an interpersonal neurobiology of the developing mind: attachment relationships, ”mindsight”, and neural integration. Infant Ment Healt Journal 2001;22:67-94 Luoma I, Kaukonen P, Mäntymaa M, Puura K, Tamminen T, Salmelin R. A longitudinal study of maternal depressive symptoms, negative expectations and perceptions of child problems. Child Psychiatry Hum Dev 2004 Fall;35(1):37-53. Kim-Cohen J, Moffitt TE, Taylor A, Pawlby SJ, Caspi A. Maternal depression and children's antisocial behavior: nature and nurture effects. Arch Gen Psychiatry 2005 Feb;62(2):173-81. Schore AN. Attachment and the regulation of the right brain. Attach Hum Dev 2000 Apr;2(1):23-47. Zhang LX, Levine S, Dent G, Zhan Y, Xing G, Okimoto D, Kathleen Gordon M, Post RM, Smith MA. Maternal deprivation increases cell death in the infant rat brain. Brain Res Dev Brain Res 2002 Jan 31;133(1):1-11. "?>

Years of experience: 14. Registered at ProZ.com: Jan 2016.

N/A

Microsoft Word

CV available upon request

Bio

Precise, creative.

Profile last updated
Nov 17, 2019

More translators and interpreters: English to Azerbaijani - Russian to Azerbaijani - Turkish to Azerbaijani More language pairs

Your current localization setting

Select a language

You have native languages that can be verified

Your current localization setting

Select a language