Translation glossary: NL-NL (Flemish to Dutch)

In Van Dale online 2015 aangemerkt als Belgisch-Nederlands, politiek: “procedure waardoor een taalminderheid in de Kamers of in de Brusselse Hoofdstedelijke Raad kan voorkomen dat een ontwerp of voorstel de betrekkingen tussen de gemeenschappen in het gedrang brengt”. In het Politiek Woordenboek Westratees van NRC omschrevenals: “Mogelijkheid voor een taalgroep om de procedure voor het stemmen van een nieuwe wet te stoppen als een andere taalgroep die wil doordrukken. Het wetsvoorstel gaat dan naar de ministerraad, die eventueel een vernieuwd wetsontwerp kan voorstellen.” http://vorige.nrc.nl//buitenland/article2529353.ece/Belgisch_politiek_woordenboek_Wetstratees EX.: « De Franstalige partijen in België hebben gezamenlijk een stemming over de omstreden tweetalige kieskring BHV geblokkeerd. Ze deden dat met de zogeheten alarmbelprocedure, die pas één keer eerder in de Belgische geschiedenis is gebruikt.” http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1098961/2010/04/30/Franstalige-Belgen-luiden-de-alarmbel.dhtml

alcoholieker, alcolieker, alkolieker

alcoholist

Flemish to Dutch

Flemish to Dutch

Flemish to Dutch

alleenzetelende rechter

alleensprekende rechter

Flemish to Dutch

allemaal dikke zever, dikke zever

klinkklare onzin

Flemish to Dutch

allergisch zijn aan iets

allergisch zijn voor iets

Flemish to Dutch

alleszins

hoe dan ook, in iedert geval

Flemish to Dutch

allez mannekes (komaan)

komaan jongens

Flemish to Dutch

allicht

wellicht, waarschijnlijk

Flemish to Dutch

als een kaartenhuis ineenstuiken, als een kaartenhuisje ineenstuiken

instorten als een kaartenhuis

Flemish to Dutch

als een kieken zonder kop

als een kip zonder kop

Flemish to Dutch

alsook (BE & EU)

alsmede

Flemish to Dutch

alternatieve tewerkstelling

(het vinden van) ander werk, een nieuwe baan

Flemish to Dutch

amai (uitroep)

tjonge, jezus, nou, dat is kras

Flemish to Dutch

In Van Dale online 2015 aangemerkt als Belgisch-Nederlands, spreektaal: uitroep van verbazing of teleurstelling. Uit een discussie in De Kroeg Wikipedia blijkt dat het gebruik van “amai” niet eenvoudig is: “Een Vlaming legde me laatst uit dat 'amai' een soort van instemming is dat hetgeen wat de gesprekspartner zojuist zei inderdaad sterk of opmerkelijk is. Bijvoorbeeld: Persoon 1: "Die jas kostte wel 100 euro." Persoon 2: "Amai, dat is wel veel!" Ze benadrukte daarbij dat het dus altijd een reactie is op wat zojuist gezegd is. Je kan dus niet zelf een verhaal beginnen met "Amai, wat ik nu toch meemaakte..." zoals Nederlanders altijd doen wanneer ze Vlaams trachten te praten. Voor aanvullingen en correcties vertrouw ik op de Vlamingen hier. :) PiotrKapretski 22 apr 2008 16:59 (CEST). Een zin kan best met amai beginnen: "Amai mijne rug!", "Amai mijn armen!" (…). Drirpeter 22 apr 2008 20:16 (CEST) Ah, drirpeter zei het hierboven al dus ;-) En "amai" kan gewoon ook een zin beginnen ja. "Amai, mijne frak". Amai, mijn voeten. Amai, wat een weer. Amai, da's chique. Ja, santé ;-) --LimoWreck 22 apr 2008 22:51 (CEST) http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:De_kroeg/Archief_20080428  
http://nederl.blogspot.nl/2013/08-te-belgisch.html

De brouwers van het amai-bier:
“Wat zegt Wikipedia ervan: Amai is een uitroep die veel gebruikt wordt in Vlaanderen. De betekenis van amai is te vergelijken met de Nederlandse uitdrukking oei! of jeetje en wijst op een zekere verbazing. In tegenstelling tot deze Nederlandse synoniemen is het in Vlaanderen wél gebruikelijk om deze woorden te herhalen of te laten volgen door zeg. “Amai, amai, amai” en “Amai, zeg!” Amai is niet opgenomen in het Groene Boekje. (jammer voor het Groene Boekje, red.). En in Het Vlaams woordenboek staat: verbazende uitroep, uitbundig medeleven ander woord voor ‘jawadde’” http://www.brouwerij-amai.be/over-amai/

amai mijn botten (uitroep)

tjongejonge, nounou

Flemish to Dutch

amai mijn voeten (uitroep)

tjongejonge, nounou

Flemish to Dutch

amai mijn voeten, amai mijne frak, amai mijn botten (uitroep)

tjongejonge, nounou

Flemish to Dutch

amai mijne frak (uitroep)

tjongejonge, nounou

Flemish to Dutch

amandelen trekken

amandelen verwijderen, amandelen weghalen (knippen)

Flemish to Dutch

Er bestaan neus- of keelamandelen. De medische termen voor het weghalen ervan zijn ‘adenoïdectomie’ en ‘tonsillectomie’. Vroeger werden keelamandelen bij kinderen niet helemaal weggehaald maar ‘geknipt’. Nu wordt \'knippen\' nog gebruikt, terwijl \'weghalen\' wordt bedoeld. De uitdrukking ‘amandelen trekken “ staat niet in Van Dale online  2015. Een Nederlandse KNO-arts wijst erop dat ‘amandelen trekken’ voor verwarring kan zorgen: “In de inhoudsopgave van de papierenversie van het NTvG (week 37, 2010) staat dit artikel aangekondigd als \"Amandelen trekken zonder intubatie\".  Amandelen worden echter nooit getrokken. Bovendien is \"amandelen trekken\" geen begrip in de Nederlandse taal. Amandelen kunnen worden geknipt, gepeld of verwijderd. Door deze operatie zo te betitelen wordt geen recht gedaan aan de aard van deze veel toegepaste ingreep. We spreken immers ook niet van blinde darm trekken of hersentumor trekken.” (K Graamans, KNO-arts)  http://www.yperman.net/dienst.php?groupno=29&itemno=4_5_70&lang=NL EX. (NL): “Bij kinderen wordt meestal een operatietechniek gebruikt die men vroeger ‘amandelen knippen’ noemde. De keelamandelen werden toen niet helemaal verwijderd (‘knipte’). Nu worden de amandelen wel helemaal verwijderd, met een vergelijkbare techniek.” http://docplayer.nl/14494435-Amandelen-verwijderen-bij-kinderen.html EX.: “Behalve de meest bekende operaties zoals amandelen trekken en het knippen van een te kort tongriempje, doet de N.K.O.-arts ook minder bekende ingrepen.” http://docplayer.nl/14494435-Amandelen-verwijderen-bij-kinderen.html

ambetant

lastig, naar, hinderlijk, vervelend, wrevelig, prikkelbaar

Flemish to Dutch

ambetanterik

lastpost, vervelend iemand, zeurpiet

Flemish to Dutch

ambeteren (met)

lastigvallen, plagen, ergeren, vervelen, sarren, jennen

Flemish to Dutch

ambras

bonje, drukte, gedoe, heibel, herrie, onenigheid, ophef, poeha, problemen, ruzie

Flemish to Dutch

In Van Dale online 2014 aangemerkt als Belgisch-Nederlands, spreektaal. In Van Dale 2014 online wordt alleen de uitdrukking “ambras maken” (drukte, herrie maken) vermeld. Daarnaast heb je ook bv.: “ambras hebben”, “ambras krijgen”, “ambras stoken, “ambras zoeken”, en “dat is vragen om abras”. 
EX.: “Wordt de ‘Zweedse’ coalitie toch een kamikazecoalitie, maar dan kamikaze voor België? Dat is waar de Vlaams-nationalisten bij de N-VA kennelijk op hopen: vijf jaar van communautaire ambras, waarna de weg naar confederalisme breed open ligt.”
http://www.doorbraak.be/nl/nieuws/vijf-jaar-communautaire-ambras
EX.: “Ambras op de redactie lokt lezers. Toch een opmerkelijke actie van het magazine MO*. De hoofdredacteur onthulde vorige week op de website dat er harde woorden waren gevallen op zijn redactie.“ http://publiekcentraal.be/ambras-op-de-redactie-lokt-lezers/
http://www.clint.be/actua/tom-lenaerts-weg-bij-woestijnvis-wegens-ambras-met-den-baas

Er is ook een muziekgroep die "Ambras " heet:
http://www.streektaalzang.nl/strk/zeel/pers/p010amb1.htm
“HULST - Van ambras in de betekenis van 'verlegenheid' had Piet Scheerders niet eerder gehoord. De tweede betekenis die de dikke Van Dale geeft: 'drukte, ophef, poeha', komt meer in de buurt. Bij het aannemen van de naam dacht de Hulster volksgroep twintig jaar geleden niet direct aan 'het maken van oorlog of ruzie, maar aan gezellige drukte in het café'.
Met handen en voeten discussiëren in een rumoerige kroeg. Af en toe met de vuist op tafel slaan, maar de gesprekken altijd eindigen met een lach. Die stemming probeerden de vier volksmuzikanten in de groepsnaam uit te drukken. Want dat was de sfeer die ze in hun veelal schalkse volksliedjes ook uitdroegen. Bovendien bekt Ambras ook nog eens lekker, stelt Scheerders.”

ambras hebben (met)

ruzie hebben, problemen hebben, last hebben (met)

Flemish to Dutch

ambras krijgen

bonje krijgen, heibel krijgen, problemen krijgen, in de problemen komen, ruzie krijgen

Flemish to Dutch

ambras maken

drukte maken, herrie maken, bonje maken/trappen, heibel maken/trappen, ruzie maken

Flemish to Dutch

In Van Dale online 2014 aangemerkt als Belgisch-Nederlands, spreektaal: drukte, herrie maken. Volgens mij kan "ambras maken" ook betekenen: bonje maken/trappen, heibel maken/trappen, ruzie maken. 
http://nl.wikipedia.org/wiki/AmbrasAmbras, "verbastering van het Franse embarras(ser), wat hinder(en) betekent, is een Vlaamse uitdrukking die niet zo makkelijk naar algemeen Nederlands te vertalen valt. Al naar gelang de context zou het kunnen zijn: heibel, moeilijkheden, ruzie, gedoe, drukte, ophef. Het hoeft ook niet altijd pejoratief te klinken. Soms staat "ambras" qua gevoelswaarde dichter bij "ambiance" dan bij "ruzie". Meestal is het een verschijnsel waarbij mensen onenigheid hebben en eventueel gepaard gaat met verbaal geweld of zelfs fysiek geweld. Het verschijnsel wordt door diverse sociologen en psychologen bestudeerd. Een levensfase waarbij het veelal zo is dat mensen vaak ambras hebben of zoeken (vooral met ouders), is de puberteit. Maar (vaak) "ambras zoeken" kan ook een kenmerk van een persoonlijkheid zijn."
Zie ook http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/ambras

EX.: "CD&V-voorzitter Wouter Beke is niet verbaasd over de negatieve reacties uit Franstalig België op het filmpje van N-VA-kopman Bart De Wever. "Als je eerst jaren ambras maakt en het conflict zoekt, dan moet je niet verwachten plots met open armen ontvangen te worden", liet hij zich woensdag ontvallen in de marge van een persconferentie in Technopolis." http://www.demorgen.be/politiek/wouter-beke-na-jaren-ambras-maken-moet-je-nu-geen-open-armen-verwachten-a1893931/

ambras thuis, ambras met die van ons

bonje met vrouwlief

Flemish to Dutch

ambras verkopen

drukte maken, herrie schoppen

Flemish to Dutch

ambras zoeken, ambras stoken

bonje zoeken, heibel zoeken, ruzie zoeken

Flemish to Dutch

ambrasmaker, ambrasverkoper

lastpost, ruziemaker, ruziezoeker

Flemish to Dutch

ambtenarenstatuut

ambtenarenstatus, ambtelijke aanstelling

Flemish to Dutch

ambulancier

ambulancebroeder, ambulancemedewerker, ambulanceverpleger, ziekenbroeder, broeder

Flemish to Dutch

Amsterdam is schoon, maar niet proper

Amsterdam is mooi, maar niet schoon

Flemish to Dutch

Het gebruik van 'schoon' en 'mooi' wordt toegelicht op de website Red het Belgisch Nederlands: "het woord “schoon” (van “schoonheid”) was van in den beginne het gangbare Nederlandse “standaard”woord om esthetische schoonheid uit te drukken, in de hele Nederlanden. “Mooi” is van latere datum, maar omdat mooi Noord-Nederlands is, en de norm van het AN (het vroegere ABN) historisch gezocht wordt in het Noord Nederlands, wordt/werd “schoon” in België tot “dialect” “gewestelijk” of “spreektaal” gedevalueerd.  Er wordt dikwijls ten onrechte en foutief beweerd dat schoon een “plat” “Vlaams” dialectwoord zou zijn, wat het in géén geval is.  Proper is het gebruikelijke Belg.N. woord om het Noord-Nederlandse schoon weer te geven en de activiteit wordt uitgedrukt door de werkwoorden kuisen en poetsen.  Het Noord-Nederlandse werkwoord “schoonmaken” wordt in België zo goed als niet gebruikt, want schoon heeft in het Belg.N. een esthetische betekenis. Als u het woord “schoonmaken” in de betekenis van proper in België (bv. in kranten)  toch aantreft, is dat onder invloed van het strenge taalzuiverende regime, (...) https://belned.wordpress.com/belgisch-nederlands-voorbeelden/

andere katten te geselen hebben

wat anders aan zijn hoofd hebben

Flemish to Dutch